1 | dicendi | |
2 | queris | |
3 | maecenas, iterum antiquo me includere ludo? | mecenas – micenas inducere – reddere |
4 | non eadem est aetas, non mens. veianius, armis | aeadem aetas eadem |
5 | additus | |
6 | ne populum extrema totiens exoret harena. ne populum extrema totiens exoret harena. ne populum extrema totiens exoret harena. | nec tociens exornet aræna – arena |
7 | ||
8 | aequum | |
9 | ||
10 | nunc itaque et versus, et cetera ludicra pono: | utique caetera |
11 | ||
12 | condo et compono quae mox depromere possim. | conde compono |
13 | ||
14 | adductus | |
15 | cunque | |
16 | versor | |
17 | virtutis verae custos rigidusque satelles, | vere – veri satellis |
18 | precepta | |
19 | et mihi res, non me rebus subiungere conor. et mihi res, non me rebus subiungere conor. | ac nunc |
20 | ||
21 | lenta | |
22 | patrum | |
23 | tempora quae spem – temporaque vespem | |
24 | gnaviter | |
25 | aeque pauperibus prodest, locupletibus aeque, | aequae aeque ... aeque – aequem ... æquem |
26 | aeque neglectum pueris senibusque nocebit. aeque neglectum pueris senibusque nocebit. aeque neglectum pueris senibusque nocebit. | aequem neclectum senibus puerisque senibusquae |
27 | rogam | |
28 | non possis oculo quantum contendere lynceus, | oculis – oculos linceus |
29 | ||
30 | nec, quia desperes invicti membra glyconis, nec, quia desperes invicti membra glyconis, | non desperas clyconis – gliconis |
31 | nodosa corpus nolis prohibere cheragra. | nolis corpus chiragra – chyragra – ciragra – cyragra |
32 | est quadam prodire tenus, si non datur ultra. | aliqua – quodam – quoddam – quondam ire |
33 | fervet avaritia miseroque cupidine pectus – fervet avaritia miseroque cupidine pectus – | avaricia miseraque cupine |
34 | linire | |
35 | ||
36 | laudis amore tumes – sunt certa piacula, quae te laudis amore tumes – sunt certa piacula, quae te | tumens certe quete |
37 | ||
38 | eris – inhers | |
39 | mittescere | |
40 | pacientem | |
41 | virtus est vitium fugere, et sapientia prima | vicium sapiencia |
42 | stulticia | |
43 | laborem | |
44 | dolabore – dolore – periclo | |
45 | impiger extremos curris mercator ad indos, | impiger currit |
46 | per mare pauperiem fugiens, per saxa, per ignes: per mare pauperiem fugiens, per saxa, per ignes: per mare pauperiem fugiens, per saxa, per ignes: | pauperie fugens tela ignes |
47 | ne cures ea quae stulte miraris et optas, | que stultae |
48 | dicere | |
49 | competa – conpita | |
50 | magna coronari contemnat olympia, cui spes, magna coronari contemnat olympia, cui spes, | contempnat – contemptata olimpia pes |
51 | cui sit condicio dulcis sine pulvere palmae? cui sit condicio dulcis sine pulvere palmae? cui sit condicio dulcis sine pulvere palmae? | cum conditio pondere palme |
52 | est argentum auro – est auro argentum | |
53 | “o cives, cives, quaerenda pecunia primum est; | querenda |
54 | virtus post nummos” – haec ianus summus ab imo virtus post nummos” – haec ianus summus ab imo | numos hec – hoc cianus |
55 | prodocet, haec recinunt iuvenes dictata senesque | edocet – paedocet – perdocet – predocet iuvenesque – senesque et |
56 | [laevo suspensi loculos tabulamque lacerto.] [laevo suspensi loculos tabulamque lacerto.] | levo tabulasque lacerno |
57 | ast lingua – et lingua – ligngua, | |
58 | sed quadringentis sex septem milia desunt – | set – si desint |
59 | pleps – ples | |
60 | “si recte facies.” hic murus aeneus esto – | facias aneus |
61 | nil conscire sibi, nulla pallescere culpa. nil conscire sibi, nulla pallescere culpa. | nichil – non conscirebi – consire at sibi – tibi |
62 | ||
63 | noenia | |
64 | decanta | |
65 | isne tibi melius suadet, qui “rem facias, rem, isne tibi melius suadet, qui “rem facias, rem, | hisne suades qui rem facias – rem tibi facias rem |
66 | si possis, recte, si non, quocumque modo, rem” – | quocunque |
67 | puppi | |
68 | an qui fortunae te responsare superbae an qui fortunae te responsare superbae | fortune tae – tu superbe |
69 | liberum et erectum praesens hortatur et aptat? liberum et erectum praesens hortatur et aptat? | presens ortatur optat |
70 | ||
71 | non ut porticibus sic iudiciis fruar isdem non ut porticibus sic iudiciis fruar isdem | porticipicibus iudicis – iuditiis idem |
72 | nec sequar aut fugiam quae diligit ipse vel odit, nec sequar aut fugiam quae diligit ipse vel odit, nec sequar aut fugiam quae diligit ipse vel odit, | ne ac – et que – quem colitque |
73 | olim quod vulpes aegroto cauta leoni | vulpes agroto – egroto |
74 | ||
75 | spectancia | |
76 | belua multorum es capitum, nam quid sequar aut quem? belua multorum es capitum, nam quid sequar aut quem? | bellua est quae – que |
77 | par | |
78 | frustis et pomis viduas venentur avaras, | crustis – fructibus – fructis – fruistis poms |
79 | excipiantque senes, quos in vivaria mittant; excipiantque senes, quos in vivaria mittant; | excipiuntque nivaria – vinaria mitant – mutant |
80 | multis occulto crescit res fenore. verum | res crescit faenore – foenore – venere |
81 | esto aliis alios rebus studiisque teneri – esto aliis alios rebus studiisque teneri – | alios aliis studiis rebusque studiisve |
82 | idem eadem possunt horam durare probantes? | possuntne hora |
83 | “nullus in orbe sinus bais praelucet amoenis” – “nullus in orbe sinus bais praelucet amoenis” – | urbe baiis prælu& – prelucet |
84 | locus | |
85 | festinantis eri; cui si vitiosa libido festinantis eri; cui si vitiosa libido | heri cuius vitiosa viciosa |
86 | fecerit auspicium: “cras ferramenta teanum fecerit auspicium: “cras ferramenta teanum | faecerit auspitium – aut spicium teannum |
87 | ||
88 | nil ait esse prius, melius nil caelibe vita; | celibe |
89 | ||
90 | quo teneam voltus mutantem protea nodo? quo teneam voltus mutantem protea nodo? quo teneam voltus mutantem protea nodo? | vultum – vultus nodo mutantem prothea vultus motantem prothea |
91 | quid pauper? ride – mutat cenacula, lectos, quid pauper? ride – mutat cenacula, lectos, quid pauper? ride – mutat cenacula, lectos, quid pauper? ride – mutat cenacula, lectos, | quod quid? pauper ride! mutat – quid pauper? ride: mutat rides motat caenacula |
92 | æquæ | |
93 | nauseat ac locuples, quem ducit priva triremis. nauseat ac locuples, quem ducit priva triremis. nauseat ac locuples, quem ducit priva triremis. | nausiat an – hac – ut prima |
94 | si curatus inaequali tonsore capillos si curatus inaequali tonsore capillos si curatus inaequali tonsore capillos | sic curtatus – curvatus – tonsus inequali tensore |
95 | occurri, rides; si forte subucula pexae occurri, rides; si forte subucula pexae | occuri – occurit – occurrit – occurro – ocurri subuca paexae |
96 | trita subest tunicae, vel si toga dissidet impar, trita subest tunicae, vel si toga dissidet impar, | trito dissip& impar |
97 | rides. quid mea cum pugnat sententia secum, rides. quid mea cum pugnat sententia secum, rides. quid mea cum pugnat sententia secum, | qui – quod conpugnat sentencia mecum |
98 | petit | |
99 | estuat | |
100 | diruit, aedificat, mutat quadrata rotundis – diruit, aedificat, mutat quadrata rotundis – | edificat motat – muttat rotondis – rutundis |
101 | insanire putas sollemnia me, neque rides, | putat solemnia – sollempnia |
102 | aegere | |
103 | a praetore dati, rerum tutela mearum | pretore dato |
104 | cum sis, et prave sectum stomacheris ob unguem | cum sis et prave sectum stomacheris – cum sis. et prave sectum stomacharis pravae sed tum |
105 | suspicientis | |
106 | adsumas | |
107 | liber, honoratus, pulcher, rex denique regum, liber, honoratus, pulcher, rex denique regum, | pulcher honoratus pulcer dinique |
108 | praecipue sanus, nisi cum pitvita molesta est. praecipue sanus, nisi cum pitvita molesta est. praecipue sanus, nisi cum pitvita molesta est. | precipue saniis dum |
TESTIMONIA
Ln. 1. Servius ad eclog. 8, 11
Ln. 2—9. imitatus est Ovidins trist. IIII 8, 19 sqq.: ‘ne cadat et multas palmas inhonestet adeptus, languidus in pratis gramina carpit equus. miles ut emeritis non est satis utilis annis, ponit ad antiquos, quae tulit arma, Lares. sic igitur, tarda vires minuente senecta, me quoque donari iam rude tempus erat’
Ln. 3. cf ‘antiquo iterum ludo inclusus.. .’ Magistri Conradi canonici Thuricensis fabularius, nov. mus. Helvet. V p. 40
Ln. 4 sq. ‘Veianius — fixis’ Servius ad Aen. I 248
Ln. 8—11. florileg. Nostradam.
Ln. 12. schol. Veronens. Vergil. eclog. 6, 7 p. 73 K.
Ln. 17. Willelmus, vita S. Thomae [ap. Giles. I 307]
Ln. 17. imit. anonymus auctor satirae de lite v. 118: ‘si index custos rigidus legisque magister’ apud Barth. adversar. 7, 18
Ln. 19. Porph. ad epist. I 10, 40
Ln. 19. Hildebertus moral. philos. 991
Ln. 19—21. florileg. Nostradam.
Ln. 23 sq. floril. Nostr.
Ln. 24—26. ‘id — nocebit’ Io. Victor. VI 6, 429
Ln. 26. floril. Nostr.
Ln. 26. cf ecbasis captivi n. 1175: ‘aeque neglectum pueris senibusve nocivum’
Ln. 28. schol. Vossian. Lucan. VI 672 florileg. Nostradam.
Ln. 30—63. florilegium Nostradamense
Ln. 32. Alcuinus de divinis officiis lib. c. 18 p. 1190-a
Ln. 33. cf Columbanus ad Hunaldum v. 7: ‘ardet avaritia caecaque cupidine pectus’
Ln. 33. idemque ad Sethum v. 45: ‘non misera capitur caecaque cupidine rerum’ (cod. Parisin. 8303 saec. X)
Ln. 36 sq. Augustinus de civit. d. V 13 epist. IIII 231, 3 [II p. 1024]
Ln. 39. florilegia Parisina 8069 et 8818-a
Ln. 39. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 68
Ln. 39 sq. imit. Lactantius de mortibus persecutorum 3: ‘nulla denique — mitesceret’
Ln. 41. ‘virtus — fugere’ Quintil. inst. VIIII 3, 10
Ln. 41. floril. Par. 8069
Ln. 41. vituperavit Lactant. VI 5, 12
Ln. 41. Io. Saresber. met. 4, 30
Ln. 41. cf Quintil. inst. VIII 3, 41: ‘prima virtus est vitio carere’
Ln. 41. Iuvenalis 13, 189: ‘prima docet rectum sapientia’
Ln. 41 sq. ‘virtus — caruisse’ floril. Paris. 8818-a
Ln. 45. floril. Par. 8818-a
Ln. 45. Pseudoacron volgatus ad art. poet. 117, non scbol. Ã im. Statius s. in 2, 91: ‘non vel ad ignotos ibam comes inpiger Indos’
Ln. 45 sq. Vincentius Bellov. spec. hist. VII 68
Ln. 48. cf ecbas. captiv. v. 1129: ‘dicere et audire et meliori credere non vis’
Ln. 50. Priscianus instit. XVIII 27, 284: Attici *στέφεται τῷδε καὶ τόδε*. et Romai ‘coronatur illam rem’ et ‘illa re’, quomodo etiam ‘inducitur’ Horatius: ‘coronari Olympia’
Ln. 52. Columbanus ad Hunaldum v. 9
Ln. 52. Petrus abbas Cluniacensis epist. I 6 [biblioth. Cluniac. p. 628]
Ln. 53. Vincentius Bellovacensis specul. histur. VII 68
Ln. 53. Petrus Cluniacensis epist. I 6
Ln. 53 sq. ‘o — nummos’ florilegium Paris. 8818-a
Ln. 54 sq. ‘haec — prodocet’ schol. Ã epist. I 20, 1
Ln. 58 sq. cf Iuvenalis 5, 132 sqq.: ‘quadringenta tibi siquis deus aut similis dis et melior fatis donaret homuncio: quantus ex nihilo fieres?’
Ln. 59. plebs eris] cf. Gualtheri Alex. V 507: ‘respectu principis huius plebs erit’
Ln. 59 sq. ‘pueri — facies’ Ioannes Victoriensis 4, 1 p. 360 B.
Ln. 60. cf Isidorus origin. VIIII 3, 4: ‘reges a regendo ... recte igitur faciendo regis nomen tenetur, peccando amittitur. Unde et apud veteres tale erat proverbium: rex eris, si recto facias: si non facias, non eris’
Ln. 61. vita Norberti archiepiscopi Magdeburg. additam. [Pertz. XIIII = XII p. 706]
Ln. 62 sq. ‘puerorum — que — offert’ Ioannes Victoriensis 4, 1 p. 860 B.
Ln. 65 sq. florileg. Nostradam.
Ln. 67. cf Arnobius IIII c. 9: ‘quis ad extremum deam Pecuniam esse credat, quam velut maximum numen vestrae indicant litterae donare anulos aureos, loca in ludis atque in spectaculis priora e. q. s.’
Ln. 67. cf Augustin. de civit. dei VII 3: ‘obscurata est dea Pecunia ... cur dea Pecunia Minervae praelata non est?’
Ln. 68—70. florileg. Nostradam.
Ln. 69. cf Seneca de vita beata 4 (beatam vitam dicit): ‘liberum animum et erectum et interritum ac stabilem, extra metum, extra cupiditatem positum’
Ln. 72—80. florileg. Nostradam.
Ln. 73. ‘et Horatius no in poemate quidem humilem generis huius usum patuit in illis versibus: ‘quod dixit aegroto catta leoni’’
Ln. 73. Quintiliani codd. instit. V 11, 20
Ln. 73—75. omisso ‘referam’ Thomas Cantuar. epist. 391 [IIII p. 299 Giles.]
Ln. 74 sq. cf Seneca de vita beata c. 28: ‘nec viam bonam ac malam per se aestimans, sed turba vestigiorum, in quibus nulla sunt redeuntium?’
Ln. 76. cf ecbas. captiv. v. 440: ‘belua multorum capitum visis moribundum?’
Ln. 82—100. florileg. Nostradam.
Ln. 85. cf Ausonius epigr. 71, 2: ‘repperit obscenas veneres vitiosa libido’
Ln. 87. cf glossarium Mai class. auct. VIII 260: ‘genialis lectus, ubi sponsus et sponsa cubant’
Ln. 90. Hildebertus moral. philosoph. p. 980.
Ln. 90. cf Appuleius Osanni p. 7: ‘sed et Horatius eos, qui facile vertunt sententiam et (nec?) deprehendi facile possunt, Proteos vocat’
Ln. 93. ‘nauseat — prima triremis’ glossarium Mai tribus locis [classic. auctor. VIII 381. 494. 580]
Ln. 94—97. ‘si — rides’ [Rufinianus] de schematis lexeos § 18 p. 52 Halm.
Ln. 95 sq. ‘si — tunicae’ glossarium Mai [classic. auctor. VIII 525]
Ln. 95. cf Hieronymus adversus lovinianum lib. II c. 21 [Vallars. II 357-e]: ‘tunc pexa tunica et nigra subucula vestiebaris’
Ln. 97 sq. ‘mea pugnat — repellit — omisit’ Hildebertus moral. philos. p. 980
Ln. 97—100. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 68
Ln. 98. cf Seneca de vita beata c. 28: ‘fluctuamus aliudque ex alio comprehendimus: petita relinquimus, relicta repetimus’
Ln. 99 sq. ‘diruit — rotundis. aestuat — toto’ Hieronymus comment. in Ecclesiasten c. 3 [Vallars. Ill 409-c]
Ln. 100. Hildebertus moral. philos. p. 980 ‘diruit edificat’ Wernherus de Elmendorf. 831 [German. antiqu. ann. IIII 307 H.]
Ln. 103. cf vita Benedicti abbatis Clusensis c. 8 [Pertz. XIIII = XII 202]: ‘rerum tutela nostrarum’
Ln. 106. cf Ovidius metam. XV 858 de Augusto: ‘sic et Saturnus minor est Iove’
Ln. 106—108. florileg. Nostradam.
Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe
GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII