1 | quod sis – quod sit | |
2 | defensore tuo, pervincam, qui male factos defensore tuo, pervincam, qui male factos defensore tuo, pervincam, qui male factos | deffensore novo – tui convincam – devincam – prope vincam quod |
3 | emendare parat versus, hoc lenius ille, emendare parat versus, hoc lenius ille, emendare parat versus, hoc lenius ille, | commendare emenda rapat lenior illo |
4 | quo melior vir et est longe subtilior illo, quo melior vir et est longe subtilior illo, quo melior vir et est longe subtilior illo, | est quo vir melior – est quo vix melior – est vir melior est – quo est vir melior – quo melior vir adest – quo melior vir est – quo melior vir hic est – quo melior vir is est – quo meliorque vir et est – quo meliore vir et est – quo vir est melior vir, et est longe subtilior isto long ac – longe et ille |
5 | qui multum puer et loris et funibus udis qui multum puer et loris et funibus udis | quem paulum fuerit – nuper – puer est – pueros – puerum est |
6 | exoratus, ut esset, opem qui ferre poetis exoratus, ut esset, opem qui ferre poetis exoratus, ut esset, opem qui ferre poetis exoratus, ut esset, opem qui ferre poetis | est hortatus – est ornatus – excoriatus – exhortatus – exornatus opus quis – quod ferrer |
7 | antiquis posset contra fastidia nostra, antiquis posset contra fastidia nostra, | ambiguis fastivia vestra |
8 | grammaticorum equitum doctissimus. ut redeam illuc: grammaticorum equitum doctissimus. ut redeam illuc: | grecorum – romanorum equidem illic |
9 | incomposito | |
10 | lucili. quis tam lucili fautor inepte est, lucili. quis tam lucili fautor inepte est, | lucilii inepti est – ineptus |
11 | ut non hoc fateatur? at idem, quod sale multo | ad quae – quo |
12 | deconfricuit – perfricuit | |
13 | nec tamen hoc tribuens dederim quoque cetera; nam sic nec tamen hoc tribuens dederim quoque cetera; nam sic | caetera num |
14 | et laberi mimos ut pulchra poemata mirer. et laberi mimos ut pulchra poemata mirer. | laberii – liberi minos pulcra |
15 | deducere | |
16 | auditoris; et est quaedam tamen hic quoque virtus. | quedam hec |
17 | est brevitate opus, ut currat sententia neu se est brevitate opus, ut currat sententia neu se | est modo tristo. saepe iocoso. curat – curras sentencia |
18 | inpediat verbis lassas onerantibus auris, inpediat verbis lassas onerantibus auris, | impediat honerantibus aures |
19 | sepe | |
20 | defendente vicem modo rhetoris atque poetae, defendente vicem modo rhetoris atque poetae, | decendente rethoris poete |
21 | urbane | |
22 | extennuantis – extenuatis | |
23 | fortius et melius magnas plerumque secat res. | forcius ac |
24 | illi, scripta quibus comoedia prisca viris est, | illis comedia |
25 | quas | |
26 | hermogenes umquam legit neque simius iste | unquam simus |
27 | nil praeter calvum et doctus cantare catullum. nil praeter calvum et doctus cantare catullum. | calvom edoctus |
28 | greca | |
29 | miscuit.’ o seri studiorum, quine putetis miscuit.’ o seri studiorum, quine putetis | saeri – sacri qui ne – quid ne putarit – putatis |
30 | difficile et mirum, rhodio quod pitholeonti difficile et mirum, rhodio quod pitholeonti difficile et mirum, rhodio quod pitholeonti | dificile ac rodio petaoleonti – phitoleon – phitoleonti – pitho leonti – pitholeion – pitholeo – pitholeo olim – pito leonti – pitoleon – po&ae. leonti – pythalochon – pytho leonti |
31 | concinus | |
32 | suavior, ut chio nota si conmixta falerni est.’ | et commissa – commixta |
33 | cum versus facias, te ipsum percontor, an et cum | facias? te an&cum |
34 | dura tibi peragenda rei sit causa petilli? | durum petelli – petilli, et |
35 | scilicet oblitus patriaeque patrisque latini, scilicet oblitus patriaeque patrisque latini, scilicet oblitus patriaeque patrisque latini, | oblitis – oblitos patriae patriique – patrieque patrisque patrumque latine latinae – latine |
36 | cum pedius causas exsudet poplicola atque cum pedius causas exsudet poplicola atque | pedibus exudet publicola – publicula – puplicola |
37 | ||
38 | verba foris malis, canusini more bilinguis. | malim – malles mere |
39 | atque ego cum graecos facerem, natus mare citra, | atqui grecos |
40 | tali me | |
41 | post mediam noctem visus, cum somnia vera: | noctem mediam sonnia |
42 | ‘in silvam non ligna feras insanius ac si ‘in silvam non ligna feras insanius ac si ‘in silvam non ligna feras insanius ac si | silvas ne ligni – lingua feræs – feres |
43 | magnas graecorum malis inplere catervas.’ | grecorum implere |
44 | memona – mennona – menoma | |
45 | diffingit rheni luteum caput, haec ego ludo, diffingit rheni luteum caput, haec ego ludo, diffingit rheni luteum caput, haec ego ludo, diffingit rheni luteum caput, haec ego ludo, | deffingit – defindit – defingit – defringit – diffingat – diffinget defringit rheno – diffringit rhoeci capud hec – hoc ede |
46 | quae neque in aede sonent certantia iudice tarpa | sonant certancia |
47 | spectantia – spectata – spectatque | |
48 | arguta meretrice potes davoque chremeta arguta meretrice potes davoque chremeta | in meretrice places – potens – potest – putes crhemeta |
49 | eludente senem comis garrire libellos eludente senem comis garrire libellos eludente senem comis garrire libellos | et ludent comes comi garrire labello labellos – libellis – popello |
50 | ||
51 | fata – fracta | |
52 | ut nemo varius ducit, molle atque facetum ut nemo varius ducit, molle atque facetum ut nemo varius ducit, molle atque facetum | neme varus dicit – dictu – ductu – ductum mole |
53 | vergilio adnuerunt gaudentes rure camenae: vergilio adnuerunt gaudentes rure camenae: | virgilio adnuerant – adnuerint – adnumerunt – annuerant – annuerint camene |
54 | varone | |
55 | possim | |
56 | ||
57 | haerentem capiti cum multa laude coronam. haerentem capiti cum multa laude coronam. | herentem capite cumulata – cumulatum – multa cum |
58 | at dixi fluere hunc lutulentum, saepe ferentem at dixi fluere hunc lutulentum, saepe ferentem | lutulente sepe ferentum |
59 | plura quidem tollenda relinquendis. age quaeso, | quidæm quaero – quero – queso |
60 | tu nihil in magno doctus reprehendis homero? tu nihil in magno doctus reprehendis homero? | nichil reprendis omero |
61 | nil comis tragici mutat lucilius acci? nil comis tragici mutat lucilius acci? nil comis tragici mutat lucilius acci? nil comis tragici mutat lucilius acci? | nihil comes tragicis – traici motat licilius accii – acti – atti – enni |
62 | non ridet versus enni gravitate minores, | acci – ennii minoris |
63 | cum de se loquitur non ut maiore reprensis? | loquitur de se, ut de non reprehensis |
64 | quid vetat et nosmet lucili scripta legentis quid vetat et nosmet lucili scripta legentis | notat lucilii – lucilli legentes |
65 | quaerere, num illius, num rerum dura negarit quaerere, num illius, num rerum dura negarit | querere non illius negavit |
66 | versiculos natura magis factos et euntis versiculos natura magis factos et euntis | abtos – altos – aptos – comptos euntes – ventis |
67 | mollius ac siquis pedibus quid claudere senis, | at sit – et qui |
68 | ||
69 | ante cibum versus, totidem cenatus, etrusci | caenatus etrusce |
70 | quale fuit cassi rapido ferventius amni quale fuit cassi rapido ferventius amni | crassi ferventuus anni |
71 | ingenium, capsis quem fama est esse librisque | ingeniom |
72 | ambustum propriis. fuerit lucilius, inquam, | imquam |
73 | urbanis | |
74 | quam rudis et graecis intacti carminis auctor quam rudis et graecis intacti carminis auctor quam rudis et graecis intacti carminis auctor quam rudis et graecis intacti carminis auctor | rudius a – at – ex grecis qui intacti actor |
75 | set | |
76 | si foret hoc nostrum fato delapsus in aevum, si foret hoc nostrum fato delapsus in aevum, | facto delatus – dilapsis – dilatus – laps evum |
77 | d&errer& – detraheret | |
78 | ||
79 | saepe caput scaberet vivos et roderet unguis. saepe caput scaberet vivos et roderet unguis. saepe caput scaberet vivos et roderet unguis. | sepe capud scabar& – scalperet ungues |
80 | saepe stilum vertas, iterum quae digna legi sint saepe stilum vertas, iterum quae digna legi sint saepe stilum vertas, iterum quae digna legi sint | que legissent – legissint sunt |
81 | ||
82 | clemens | |
83 | vilibus in ludis dictari carmina malis? | milibus inludis – illudis |
84 | non ego; nam satis est equitem mihi plaudere, ut audax, non ego; nam satis est equitem mihi plaudere, ut audax, | equidem |
85 | contemptis aliis, explosa arbuscula dixit. | contenptis arbustula |
86 | men moveat cimex pantilius aut cruciet quod men moveat cimex pantilius aut cruciet quod | cumex pantillius – potillius cruci& – cruciat |
87 | demetrias | |
88 | fannius hermogenis laedat conviva tigelli? fannius hermogenis laedat conviva tigelli? fannius hermogenis laedat conviva tigelli? fannius hermogenis laedat conviva tigelli? | fanius – faunius ermocenis ledat convia tigilli |
89 | plotius et varius, maecenas vergiliusque, plotius et varius, maecenas vergiliusque, plotius et varius, maecenas vergiliusque, | plocius varus maecaenas – mecaenas – mecenas virgiliusque |
90 | valgius et probet haec octavius optimus atque valgius et probet haec octavius optimus atque | hec hoctavius |
91 | fuscus et haec utinam viscorum laudet uterque fuscus et haec utinam viscorum laudet uterque | aeque uninam laudat |
92 | ambicione | |
93 | pollio, te, messalla, tuo cum fratre, simulque pollio, te, messalla, tuo cum fratre, simulque | pollo messala fracre |
94 | vos, bibule et servi, simul his te, candide furni, vos, bibule et servi, simul his te, candide furni, vos, bibule et servi, simul his te, candide furni, | bibuli servii iste funi |
95 | compluresque – conplures – conpluresque | |
96 | prudens praetereo, quibus haec, sint qualiacumque, prudens praetereo, quibus haec, sint qualiacumque, | pretereo sunt qualia cumque |
97 | arridere | |
98 | deterius nostra. demetri, teque, tigelli, deterius nostra. demetri, teque, tigelli, | que tigilli |
99 | discipulorum – discupularum | |
100 | hoc |
TESTIMONIA
Ln. 1. cf simile exordium ap. Persium Horati imitatorem s. 3, 1: ‘Nempe hoc adsidue e. q. s.’ eidem s. 5, 1 Horatiani sermonis I 3 exordium ante oculos versatum esse arbitramur
Ln. 1. cf ecb. captivi 22: ‘nam pede composito certans insistere metro’ 436: ‘nec pede composite sese sociaverat antro’
Ln. 1—3. cf. Hieronym. epist. 84: ‘mordetur et Lucilius, quod incomposito currat pede, et tamen sales eius leposque laudantur’
Ln. 3 sq. ‘quod (quae B) — defricuit’ Consentius p. 348 K.
Ln. 6. cf ecb. capt. 16: ‘hic sua devitat, dum pulchra poemata cantat’
Ln. 22. ‘ridiculum — res’ florileg. Nostrad. 188
Ln. 24. cf ecb. captivi 706: ‘talia conferre compellit simius iste’
Ln. 28. ‘at — miscuit’ Iulius Rufinianus de figuris sent. et eloc. § 6 p. 39 sq. Halm.
Ln. 29—31. ‘o — contigit’ Prisc. XVI 2, 12
Ln. 41. cf ecb. capt. 227: ‘post noctem mediam, quando sunt somnia uera’
Ln. 42. ‘in silvam ne ligna ferae’ praefatio s. Eusebii Hieronymi in librum psalmorum [Vall. VIIII 1157] Hieronymus adv. Pelagian. in fine, Hieronym. Sophonio epist. 134
Ln. 42. Servat. Lupus ad Einhardum epist. 1
Ln. 42. Servat. Lupi de tribus quaestionibus liber pag. 256 Baluz.
Ln. 42. cf Berno Augiensis de cons, tonorum diversitate [t. II p. 114 Gerbert.]: ‘in siluam ne ligna ferae; et in mare pisces?’
Ln. 42. Petrus Cluniacensis epist. II 12: ‘et quamvis secundum vulgare proverbium stolidissimum videatur humeris ligna ad silvam deferre et aqua urceo allata mare infundere’
Ln. 52 sq. cf Quintilian. institut. orat. VI 3, 20: ‘neque enim diceret Horatius, facetum carminis genus natura concessum esse Vergilio’
Ln. 52. ‘Varius — facetum’ Servius ad Verg. ecl. VIIII 35
Ln. 62. Servius ad Aen. XI 601
Ln. 73. cf ecb. captivi 715: ‘comis et urbanus, animo pius, ore serenus’
Ln. 79. schol. Pers. 1, 106
Ln. 79. Eutychis ars II 1 p. 467 K.
Ln. 79. cf ecbasis captivi 13: ‘saepe caput scabitur, vinus conroditur unguis’
Ln. 80. ‘saepe stilum vertas’ Pompeii commentum ap. Keil. V 1 p. 109
Ln. 80—81. ‘saepe — scripturus’ Hieronym. comment. in ecclesiasten cap. 2
Ln. 85. ‘explosa Arbuscula dixit’ Servius ad ecl. 10, 6
Ln. 87. ‘vellicat absentem Demetrius’ Eutychis ars II 2 p. 2169 P.
Ln. 100. cf ecbasis captivi 695: ‘i puer, atque meae citus hunc impone coquinae’
Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe
GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII