1 | eupolis atque cratinus aristophanesque poetae eupolis atque cratinus aristophanesque poetae | que polis aristhophanesque po&e |
2 | ||
3 | aut | |
4 | quod moechus foret aut sicarius aut alioqui | mecchus – mecus – moecus at si carius |
5 | ||
6 | ||
7 | ||
8 | emunctae naris, durus conponere versus. emunctae naris, durus conponere versus. | emunce – emuncte duris componere |
9 | nam fuit hoc vitiosus: in hora saepe ducentos, | viciosus sepe |
10 | ||
11 | lutulentus. erat | |
12 | carrulus | |
13 | iam | |
14 | mimo – numero – nummo | |
15 | accipiam tabulas; detur nobis locus, hora, | accipe iam dentur |
16 | custodes; videamus, uter plus scribere possit.’ | inter scripere |
17 | dii | |
18 | finxerunt animi, raro et perpauca loquentis; finxerunt animi, raro et perpauca loquentis; finxerunt animi, raro et perpauca loquentis; | rara rari oris pauca loquentem – loquentes |
19 | hirquinis – hyrcinis – hyrquinis | |
20 | usque laborantis, dum ferrum molliat ignis, | laborantes emolliat |
21 | ut mavis, imitare. beatus fannius ultro | initare faunius |
22 | ||
23 | vulgo | |
24 | quod sunt quos genus hoc minime iuvat, utpote pluris quod sunt quos genus hoc minime iuvat, utpote pluris | minimum – nimium ut, puto, – utpute iures – plures |
25 | culpari dignos. quemvis media elige turba: | quem vis arripe – erige – eripe – erue – extrahe – rape |
26 | aut ob avaritiam aut misera ambitione laborat. | ab avaritia – ab avaritiam – aliquo vitio – ob avariciam – ob avaritia miser |
27 | hic nuptarum insanit amoribus, hic puerorum: | nuptiarum amioribus |
28 | hunc capit argenti splendor; stupet albius aere; hunc capit argenti splendor; stupet albius aere; | alter in argenti, splendorem alius stupet aeris aera |
29 | hic mutat merces surgente a sole ad eum, quo | motat merces |
30 | patet – petet | |
31 | feritur | |
32 | amplicet | |
33 | poetam | |
34 | ‘faenum habet in cornu, longe fuge; dummodo risum | fenum – foenum risus |
35 | excutiat sibi, non hic cuiquam parcet amico excutiat sibi, non hic cuiquam parcet amico excutiat sibi, non hic cuiquam parcet amico excutiat sibi, non hic cuiquam parcet amico excutiat sibi, non hic cuiquam parcet amico | excuciat tibi noc huic paccet – parcit |
36 | et quodcumque semel chartis inleverit, omnis | illeverit – inlerit omnes |
37 | gestiet a furno redeuntis scire lacuque | gestiget redeuntes |
38 | ||
39 | primum ego me illorum, dederim quibus esse poetis, | ergo poetas |
40 | excerpa | |
41 | hi siqui – is qui – si quis – sibi – siquis | |
42 | putas | |
43 | ||
44 | sanaturum | |
45 | idcirco quidam comoedia necne poema idcirco quidam comoedia necne poema | iccirco comedia ne haec ne – nec ne – numne |
46 | quesivere | |
47 | qui | |
48 | ||
49 | saevit, quod meretrice nepos insanus amica | sevit insanit |
50 | grandem | |
51 | ambulat | |
52 | noctem cum facibus.’ numquid pomponius istis | num qui pompei – pompinius |
53 | ||
54 | non satis est puris versum perscribere verbis, | pueris verbum |
55 | qui vis | |
56 | ||
57 | ||
58 | tempora certa modosque, et quod prius ordine verbum est tempora certa modosque, et quod prius ordine verbum est | modos in ordine versum |
59 | preponens | |
60 | non, ut si solvas postquam discordia taetra non, ut si solvas postquam discordia taetra | et dissolvas – sit solvas terra – tetra |
61 | belli ferratos postis portasque refregit, | bella postes |
62 | invenias etiam disiecti membra poetae. invenias etiam disiecti membra poetae. invenias etiam disiecti membra poetae. | invenies discerpti menbra poete |
63 | hactenus haec: alias, iustum sit necne poema. | hec nec ne |
64 | nunc illud tantum quaeram, meritone tibi sit nunc illud tantum quaeram, meritone tibi sit nunc illud tantum quaeram, meritone tibi sit | nec tamtum queram merito |
65 | sulcius – vulgis | |
66 | raucis – raucus | |
67 | magnus uterque timor latronibus; at bene siquis | ad ac |
68 | condempnat – contempnat – contenpnat | |
69 | ut sis tu similis caeli birrique latronum, ut sis tu similis caeli birrique latronum, ut sis tu similis caeli birrique latronum, | ut, tu sis caelii – celi – celii birrhius – birri – buri – byrri – byrrius |
70 | non ego sim capri neque sulgi: cur metuas me? non ego sim capri neque sulgi: cur metuas me? | sum capre – caprii sulcii – sulcius – sulgii – suti |
71 | ||
72 | quis manus insudet volgi hermogenisque tigelli, | mens vulgi |
73 | nec recito cuiquam nisi amicis idque coactus, nec recito cuiquam nisi amicis idque coactus, nec recito cuiquam nisi amicis idque coactus, | non recitem quicquam coactis |
74 | ubi vis | |
75 | quisque | |
76 | suave locus voci resonat conclusus. inanis suave locus voci resonat conclusus. inanis | sonat conclusus, inanis inanes |
77 | hoc iuvat, haud illud quaerentis, num sine sensu, | aut – haut querentis |
78 | tempore num faciant alieno. ‘laedere gaudes’ | ledere gaudet |
79 | inquit ‘et hoc studio pravus facis.’ unde petitum inquit ‘et hoc studio pravus facis.’ unde petitum | inquid – inquis studium pravos |
80 | ||
81 | vixi cum quibus? absentem qui rodit, amicum vixi cum quibus? absentem qui rodit, amicum | dixi absentem ... caveto – ‘absentem ... caveto’ quis |
82 | qui non defendit alio culpante, solutos | deffendit sodales – sulutos |
83 | dicatis | |
84 | fingere qui non visa potest, conmissa tacere fingere qui non visa potest, conmissa tacere | iussa – non vissa commissa taceri |
85 | qui nequit: hic niger est, hunc tu, romane, caveto. | hoc nichil romanae |
86 | saepe tribus lectis videas cenare quaternos, saepe tribus lectis videas cenare quaternos, saepe tribus lectis videas cenare quaternos, | sepe videa – videat – videtis caenare – caenere – canere quaternas |
87 | e quibus unus amet quavis aspergere cunctos e quibus unus amet quavis aspergere cunctos e quibus unus amet quavis aspergere cunctos e quibus unus amet quavis aspergere cunctos | imus – ‘ultimus’ aut – avet – novet quaevis – quamvis – quis aspargere cunctis |
88 | praeter eum qui praebet aquam; post hunc quoque potus, praeter eum qui praebet aquam; post hunc quoque potus, praeter eum qui praebet aquam; post hunc quoque potus, praeter eum qui praebet aquam; post hunc quoque potus, | preter prebet praebet, ut aequum aqua ast |
89 | candida | |
90 | comisc& | |
91 | ergo | |
92 | pastillos rufillus olet, gargonius hircum, pastillos rufillus olet, gargonius hircum, pastillos rufillus olet, gargonius hircum, | post illos refillus – rufinus gorgonius hyrcum – yrcum |
93 | lividus et mordax videor tibi? mentio siquae lividus et mordax videor tibi? mentio siquae | luvidus mencio siqua – sique |
94 | capitolinis | |
95 | te coram fuerit, defendas, ut tuus est mos: | defendes nos |
96 | meo | |
97 | vero | |
98 | fecit et incolumis laetor quod vivit in urbe; | incolimis – incolomis letor |
99 | sed tamen admiror, quo pacto iudicium illud | ammiror luditium |
100 | fugerit:’ hic nigrae sucus lolliginis, haec est fugerit:’ hic nigrae sucus lolliginis, haec est fugerit:’ hic nigrae sucus lolliginis, haec est | nigre succus hec |
101 | aerugo mera; quod vitium procul afore chartis, | vicium abfore – affore |
102 | atque animo prius, ut siquid promittere de me atque animo prius, ut siquid promittere de me | ex animo; prius ut et – id |
103 | aliquid – illud – quid | |
104 | michi | |
105 | cum venia dabis: insuevit pater optimus hoc me, cum venia dabis: insuevit pater optimus hoc me, | insevit obtimus – optime – optumus mi |
106 | ut fugerem exemplis vitiorum quaeque notando. | viciorum que quod – quoque |
107 | ortar&etur | |
108 | viverem uti contentus eo quod mi ipse parasset: | mihi parar& – parassem – rass& |
109 | at que – atque – ut qui | |
110 | balbus – barrus – barus – farris – panis | |
111 | perdere quis velit.’ a turpi meretricis amore perdere quis velit.’ a turpi meretricis amore | qui at – aut |
112 | cum deterreret: ‘scetani dissimilis sis.’ | deterrerer scantini – scatini – sectani – setani |
113 | mechas | |
114 | deprehensi | |
115 | quidve – quitque | |
116 | sit melius, causas reddet tibi; mi satis est, si | reddat – reddit mi satis est si – sat mihi est si – sed mihi sat si |
117 | ||
118 | ||
119 | incolumem possum; simul ac duraverit aetas | incolomem – incolumen possim |
120 | menbra | |
121 | sine | |
122 | ||
123 | unum ex iudicibus selectis obiciebat, | electi – electis obitiebat |
124 | sive vetabat, ‘an hoc inhonestum et inutile factu | vectabat factum |
125 | necne sit, addubites, flagret rumore malo cum necne sit, addubites, flagret rumore malo cum | nec ne an dubit& – an dubites – aut dubites fraglet |
126 | hic atque ille?’ avidos vicinum funus ut aegros hic atque ille?’ avidos vicinum funus ut aegros | itaque vides egros |
127 | ||
128 | sic teneros animos aliena opprobria saepe sic teneros animos aliena opprobria saepe | amicos obprobria – obropria – oppropria sepe |
129 | absterrent vitiis. ex hoc ego sanus ab illis | abstinerent viciis |
130 | perniciem quaecumque ferunt, mediocribus et quis | perneciem – pernitiem quecumque – quecunque |
131 | ignoscas vitiis teneor. fortassis et istinc ignoscas vitiis teneor. fortassis et istinc ignoscas vitiis teneor. fortassis et istinc ignoscas vitiis teneor. fortassis et istinc | ignoscat viciis tentor fortasse |
132 | largiter abstulerit longa aetas, liber amicus, | abstulerint etas |
133 | ||
134 | ||
135 | amicus | |
136 | occurram; hoc quidam non belle: numquid ego illi | hoc curram non quid – nunc quid – nunquid |
137 | inprudens olim faciam simile?’ haec ego mecum inprudens olim faciam simile?’ haec ego mecum | imprudens hec – hoc |
138 | conpressis agito labris; ubi quid datur oti, conpressis agito labris; ubi quid datur oti, conpressis agito labris; ubi quid datur oti, | compressis – cumpressis libris quiddatur – quod datur oci – ocii – otii |
139 | illudo – includo – incubo – incumbo | |
140 | ex vitiis unum; cui si concedere nolis, | viciis noles |
141 | multa poetarum veniat manus, auxilio quae | veniet – venit auxilio que – auxilioque |
142 | sit mihi nam multo plures sumus, ac veluti te | iam et |
143 | iudaei cogemus in hanc concedere turbam. | iudei cogamus |
TESTIMONIA
Ln. 1. Schol. Pers. 1, 123 cf. Acr. ad serm. I 10: ‘Quod Lucilii versus dampnasset in satura ‘Eupolis atque Cratinus’
Ln. 7—8. ‘facetus, emunctae naris’ Donatus ad Òårent. Phorm. IIII 4, 1
Ln. 9 sq. Gunzonis epist. ad Augienses [I 296 Marten. et Dur.]
Ln. 11. ‘cum flueret lutulentus’ schol. Codex Parisinus 7975 saec. XI ad serm. I 10, 50
Ln. 11. ‘ego quantum ab illis tantum ab Horatio dissentio qui Lucilium fluere lutulentum et esse aliquid, quod tollere possis, putat... multum est tersior ac purus magis Horatius, et, non labor eius amore, praecipuus’Quintilian. X 1, 94
Ln. 17 sq. schol. Ã (om. quodque — animi) ad serm. II 6, 58
Ln. 19—21. ‘at — imitare’ schol. Pers. 5, 10
Ln. 29. ‘hic — sole’ schol. Pers. 5, 54
Ln. 34. ‘dummodo — amico’ Acr. ad serm. I 4, 82 sqq.
Ln. 34 sq. florileg. Paris. 8069 et Nostrad.
Ln. 39. ‘fierique tribuno figurate per dativum. Ut supra: dederim quibus esse poetis’ Acr. ad sermn. I 6, 25
Ln. 43 sq. Prisc. XI 8, 34 et in marg. cod. B alt. man. VIIII 7, 37
Ln. 81. ‘absentem — amicum’ florileg. Paris. 8818-a cf. Augustini ad fratres in eremo serm. 26 [VI p. 1279 ed. Ben.] = anthol. Lat. III 144: ‘quisquis amat dictis absentum rodere vitam, hanc mensam indignam noverit esse sui’
Ln. 81—85. ‘absentem — caueto’ Vincentius Bellonae. spec. hist. 69 florileg. Nostrad.
Ln. 84 sq. florileg. Parisin. 8069
Ln. 84. cf Gerberti epist. 5: ‘quoniam, ut ait poeta, nusquam tuta fides, et quia finguntur nec visa, nec audita, voluntatem nostram vobis non nisi scriptis aperimus, nec vestram aliter recipieimus’
Ln. 85. ‘hic— caueto’ schol. Pers. 1, 110
Ln. 85. Sevius ad ecl. 5, 56 georg. I 320
Ln. 85. Lactant. schol. Statii Theb. I 67 (sed om. cod. Monac.)
Ln. 90. cf ecbasis captivi v. 715: ‘comis et urbanus, animo pius, ore serenus’
Ln. 91. ‘pastillos Rufillus holet’ gloss. Mai class, auct. VIII 421 <...>
Ln. 107 sq. Prisc. XVI 16
Ln. 115—116. ‘sapiens — reddit’ gloss. Mai class, auct. VIII 597
Ln. 128—129. ‘sic — vitiis’ Vinc. Bell. spec. hist. 69 floril. Nostr. 188
Ln. 141. cf Senec. de vit, beat. c. 17: ‘tota ilia comicorum poetarum manus in me venenatos sales suos effudit’
Ln. 141—143. cf. Ioannes Saresber. policr. III 13: ‘ilico multa adulatorum veniet manus, et veluti te Iudaei cogent in suam concedere turbam’
Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe
GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII