| 1 | ambubaiarum collegia, pharmacopolae, ambubaiarum collegia, pharmacopolae, | ambubarrum – hambubaiarum clegia pharma copule |
| 2 | mendici, mimae, balatrones, hoc genus omne | mimi balathrones – balatrhones – baratrones |
| 3 | maestum ac sollicitum est cantoris morte tigelli. maestum ac sollicitum est cantoris morte tigelli. maestum ac sollicitum est cantoris morte tigelli. | mestum et cantoris more tigilli |
| 4 | quippe benignus erat. contra hic, ne prodigus esse | id esset |
| 5 | dicatur metuens, inopi dare nolit amico, | moriens inope darae |
| 6 | frigus quo duramque famem propellere possit. frigus quo duramque famem propellere possit. | quod famen depellere |
| 7 | hunc si perconteris, avi cur atque parentis | percuncteris aut |
| 8 | praeclaram ingrata stringat malus ingluvie rem, praeclaram ingrata stringat malus ingluvie rem, | preclarum irata veno? |
| 9 | opsonia | |
| 10 | sordidus atque animi quod parvi nolit haberi, sordidus atque animi quod parvi nolit haberi, | sordibus parvi quod noluit |
| 11 | respondet. laudatur ab his, culpatur ab illis. | respondid laudat rabbis abhillis |
| 12 | fufidius vappae famam timet ac nebulonis | fufidii – fusidius – futidii – futidius fumam |
| 13 | foenore | |
| 14 | quinas hic capiti mercedes exsecat atque quinas hic capiti mercedes exsecat atque | quina sic capitis execat – execcat – exigat – exigit |
| 15 | quanto perditior quisque est, tanto acrius urget; | perdicior – perdito urguet |
| 16 | sectantur – sectetur | |
| 17 | tyronum | |
| 18 | ‘iuppiter’ exclamat simul atque audivit? ‘at in se ‘iuppiter’ exclamat simul atque audivit? ‘at in se ‘iuppiter’ exclamat simul atque audivit? ‘at in se | iubpiter – iupiter exclamet simulae ipse |
| 19 | pro quaestu sumptum facit hic?’ vix credere possis, pro quaestu sumptum facit hic?’ vix credere possis, pro quaestu sumptum facit hic?’ vix credere possis, pro quaestu sumptum facit hic?’ vix credere possis, | questu hoc vis possit |
| 20 | quam sibi non sit amicus, ita ut pater ille, terenti quam sibi non sit amicus, ita ut pater ille, terenti | tibi terentii |
| 21 | ||
| 22 | crutiaverit | |
| 23 | siquis nunc quaerat ‘quo res haec pertinet?’ illuc: | querat hec |
| 24 | dum vitant stulti vitia, in contraria currunt. | stulti vitant vicia |
| 25 | maltinus tunicis demissis ambulat, est qui | machin’ – malchinus – malhinus – malthacinus – malthinus demisis – dimissis |
| 26 | inguen ad obscaenum subductis usque; facetus inguen ad obscaenum subductis usque; facetus | anguen obscenum – opscenum demissis – subducti |
| 27 | pastillos rufillus olet, gargonius hircum: pastillos rufillus olet, gargonius hircum: pastillos rufillus olet, gargonius hircum: | buccillus – rufillos or& gaorgonius – gargonios – gorgonius hyrcum – ircum |
| 28 | nolunt | |
| 29 | quarum subsuta talos tegat instita veste, | pulsata – sub sita – subdsita tegit – tetigit |
| 30 | contra alius nullam nisi olenti in fornice stantem. contra alius nullam nisi olenti in fornice stantem. | nulam olente |
| 31 | ||
| 32 | virtute esto’ inquit sententia dia catonis; virtute esto’ inquit sententia dia catonis; | inquid sentencia diva |
| 33 | tecta – tetra | |
| 34 | huc iuvenes aequom est descendere, non alienas huc iuvenes aequom est descendere, non alienas | hac iuventes aequum – equeum – equum |
| 35 | inquid | |
| 36 | cupenius – cupennius – cupienius | |
| 37 | audire est operae pretium, procedere recte audire est operae pretium, procedere recte audire est operae pretium, procedere recte audire est operae pretium, procedere recte | audi rest opere precium precedere |
| 38 | qui moechis non voltis, ut omni parte laborent qui moechis non voltis, ut omni parte laborent qui moechis non voltis, ut omni parte laborent | mechis – mechos – moechi – moechos moecham rem – moechis rem vultis laborant – laboret |
| 39 | utque illis multo corrupta dolore voluptas | multa – nulla |
| 40 | atque haec rara cadat dura inter saepe pericla. atque haec rara cadat dura inter saepe pericla. atque haec rara cadat dura inter saepe pericla. | rara cadat atque haec cadant sepe pericula |
| 41 | hic se praecipitem tecto dedit, ille flagellis hic se praecipitem tecto dedit, ille flagellis | hinc precipitem fragellis |
| 42 | cesus | |
| 43 | praedonum in turbam, dedit hic pro corpore nummos, praedonum in turbam, dedit hic pro corpore nummos, | predomum – predonum hoc – ni |
| 44 | hunc perminxerunt calones; quin etiam illud hunc perminxerunt calones; quin etiam illud | hinc permiserunt – permixere – permixerunt catonus |
| 45 | accidit, ut cuidam testis caudamque salacem | quidam testes |
| 46 | demeterent ferro. ‘iure’ omnes: galba negabat. demeterent ferro. ‘iure’ omnes: galba negabat. | demeteret ferrum negabit |
| 47 | tutior at quanto merx est in classe secunda, tutior at quanto merx est in classe secunda, | tucior mercs – mers merces |
| 48 | libertinarum dico – sallustius in quas | salustius qua – quis |
| 49 | non minus insanit quam qui moechatur. at hic si, non minus insanit quam qui moechatur. at hic si, non minus insanit quam qui moechatur. at hic si, | num mechatur – moecatur ut sis – sit |
| 50 | quae res, quae | |
| 51 | munificum | |
| 52 | dampno | |
| 53 | dedecorique foret. verum hoc se amplectitur uno, dedecorique foret. verum hoc se amplectitur uno, | verum foret ampletitur |
| 54 | hoc laudat | |
| 55 | ut quondam marsaeus, amator originis ille, ut quondam marsaeus, amator originis ille, | mars saevus – marseus origenis ille, ¦¦ qui patriaum mimae donat – ille; ¦¦ qui patriaum mimae donans |
| 56 | nimiae | |
| 57 | ‘nil fuerit mi’ inquit ‘cum uxoribus umquam alienis.’ ‘nil fuerit mi’ inquit ‘cum uxoribus umquam alienis.’ | michi – mihi inquid unquam |
| 58 | nimis | |
| 59 | fama malum gravius quam res trahit. an tibi abunde | tibi an trahit abuti – avum de – habunde |
| 60 | quicquid | |
| 61 | disperdere | |
| 62 | ||
| 63 | est in matrona, ancilla peccesne togata? | an – an ancilla peccasve – peccesve |
| 64 | villius in fausta sullae gener, hoc miser uno villius in fausta sullae gener, hoc miser uno villius in fausta sullae gener, hoc miser uno villius in fausta sullae gener, hoc miser uno villius in fausta sullae gener, hoc miser uno | fulvius – tillius – utilius – vilius – villi’ faustas ullae faustae scillae – sillae – sille – syllae – sylle genere – genero ac |
| 65 | ||
| 66 | quam satis est, pugnis caesus ferroque petitus, | qam cesus |
| 67 | lanarenus – lignarenus – longa renus – longa rhenus – longurienus – tignarenus | |
| 68 | huic si muttonis verbis mala tanta videnti huic si muttonis verbis mala tanta videnti | hunc motionis – mottonis – multonis – mutonis – uttonis videntis |
| 69 | diceret haec animus ‘quid vis tibi? numquid ego a te | hec nunquid |
| 70 | magno prognatum deposco consule cunnum | cognatum cunus |
| 71 | confervuit – ferbuit | |
| 72 | quid responderet? ‘magno patre nata puella est.’ | puellæ |
| 73 | at quanto meliora monet pugnantiaque istis | meliore pugnaque |
| 74 | tussi | |
| 75 | dispensare velis ac non fugienda petendis | annon petentis |
| 76 | inmiscere. tuo vitio rerumne labores, inmiscere. tuo vitio rerumne labores, inmiscere. tuo vitio rerumne labores, | immiscere tu vicio rerumque |
| 77 | nil referre putas? quare, ne paeniteat te, nil referre putas? quare, ne paeniteat te, | refferre non peniteat – poeniteat |
| 78 | desine matronas sectarier, unde laboris desine matronas sectarier, unde laboris | sectari matronas secrarier – sectari labores – labori |
| 79 | aurire | |
| 80 | nec magis huic, inter niveos viridisque lapillos | hunc viridesque |
| 81 | sit licet, hoc, cerinthe, tuum tenerum est femur aut crus sit licet, hoc, cerinthe, tuum tenerum est femur aut crus sit licet, hoc, cerinthe, tuum tenerum est femur aut crus sit licet, hoc, cerinthe, tuum tenerum est femur aut crus | os ac, cerinthe, tuum – hæc, cerinthe, tuum – hho, cerinthe, tuom – ho, cerinthe, tuum – o, cerinthe, tuum – oc, cerinthe, tuo cerintha – chærinte – cherinte – cherinthe – erinthe tuo ac – et |
| 82 | rectius, atque etiam melius persaepe togatae. | persepe togatae est – togate est |
| 83 | apertam – apertis | |
| 84 | quod venale habet ostendit nec, siquid honesti est, quod venale habet ostendit nec, siquid honesti est, quod venale habet ostendit nec, siquid honesti est, | hostendit neque siquit honestie |
| 85 | iactat habetque palam, quaerit, quo turpia celet. iactat habetque palam, quaerit, quo turpia celet. | querit quot pia caelet |
| 86 | apertos | |
| 87 | inspiciunt, ne si facies, ut saepe, decora inspiciunt, ne si facies, ut saepe, decora | incspiciunt faties sepe |
| 88 | molli fulta pede est, emptorem inducat hiantem, molli fulta pede est, emptorem inducat hiantem, molli fulta pede est, emptorem inducat hiantem, | molle fuit pede est emplorem – pedes temptorem ducat |
| 89 | quod pulcrae clunes, breve quod caput, ardua cervix. quod pulcrae clunes, breve quod caput, ardua cervix. quod pulcrae clunes, breve quod caput, ardua cervix. | pulchre – pulcre clune capud cervis |
| 90 | hoc illi recte: ne corporis optima lyncei hoc illi recte: ne corporis optima lyncei | ille tu lincei – linceis – lynceis |
| 91 | contemplere oculis, hypsaea caecior illa, contemplere oculis, hypsaea caecior illa, contemplere oculis, hypsaea caecior illa, contemplere oculis, hypsaea caecior illa, | contemplans – contemplare – contemplate hipsea – hypsea – ipsea – isaea – ypsea cecior caecior, illa illac |
| 92 | quae mala sunt, spectes. ‘o crus, o bracchia!’ verum quae mala sunt, spectes. ‘o crus, o bracchia!’ verum quae mala sunt, spectes. ‘o crus, o bracchia!’ verum quae mala sunt, spectes. ‘o crus, o bracchia!’ verum | sint species – spectas bacchia – brachia |
| 93 | depugis, nasuta, brevi latere ac pede longo est. depugis, nasuta, brevi latere ac pede longo est. | depigis – depigys – depingis – depygis nausuta litore |
| 94 | matronae praeter faciem nil cernere possis, | matrone preter |
| 95 | cetera, ni catia est, demissa veste tegentis. cetera, ni catia est, demissa veste tegentis. | caetera cacia – copia desmissa – dimissa |
| 96 | inter dicta | |
| 97 | hoc facit insanum – multae tibi tum officient res, hoc facit insanum – multae tibi tum officient res, | multa – multe dum officiunt – ‘inpediunt |
| 98 | parasiti | |
| 99 | ad talos stola demissa et circumdata palla, | circundata nam te |
| 100 | plurima, quae invideant pure adparere tibi rem. | que cur apparet ibi |
| 101 | altera, nil obstat: cois tibi paene videre est altera, nil obstat: cois tibi paene videre est altera, nil obstat: cois tibi paene videre est | obstant coae opstat chlorin – chois – clorim – clorin pene – poene |
| 102 | ut nudam, ne crure malo, ne sit pede turpi; | nudum nec crure |
| 103 | metyri | |
| 104 | insidias fieri pretiumque avellier ante insidias fieri pretiumque avellier ante | feri – ferri preciumque aevallier |
| 105 | quam mercem ostendi? ‘leporem venator ut alta quam mercem ostendi? ‘leporem venator ut alta | mercedem venerator i – ut in |
| 106 | in nive sectetur, positum sic tangere nolit,’ in nive sectetur, positum sic tangere nolit,’ in nive sectetur, positum sic tangere nolit,’ | sectatur si – sibi tollere nolis |
| 107 | cantat et adponit ‘meus est amor huic similis; nam cantat et adponit ‘meus est amor huic similis; nam | captat apponit huc |
| 108 | ||
| 109 | hiscine versiculis speras tibi posse dolores | sperans doloris – labores |
| 110 | atque aestus curasque gravis e pectore pelli? atque aestus curasque gravis e pectore pelli? atque aestus curasque gravis e pectore pelli? atque aestus curasque gravis e pectore pelli? | estus curas graves – gravi a illi – tolli – velli |
| 111 | stabat – statuerit – statuit | |
| 112 | latura, sibi quid | |
| 113 | quaerere plus prodest et inane abscindere soldo? | querere abscedere – abscidere – obscindere |
| 114 | queris | |
| 115 | pocula? num esuriens fastidis omnia praeter pocula? num esuriens fastidis omnia praeter pocula? num esuriens fastidis omnia praeter | non esurgiens – exsuriens fastidio somnia preter |
| 116 | pavonem rhombumque? tument tibi cum inguina, num, si | brombuque – rombumque num inguina |
| 117 | ancilla aut verna est praesto puer, impetus in quem ancilla aut verna est praesto puer, impetus in quem ancilla aut verna est praesto puer, impetus in quem | aancilla presto aut puer inpetus |
| 118 | ||
| 119 | parabile | |
| 120 | illam ‘post paulo’ ‘sed pluris’ ‘si exierit vir’ illam ‘post paulo’ ‘sed pluris’ ‘si exierit vir’ illam ‘post paulo’ ‘sed pluris’ ‘si exierit vir’ | illa pos paullum – paulum s& |
| 121 | gallis, hanc philodemus ait sibi, quae neque magno gallis, hanc philodemus ait sibi, quae neque magno gallis, hanc philodemus ait sibi, quae neque magno gallis, hanc philodemus ait sibi, quae neque magno | callis – gallius filodemus – philodamus sibique magi |
| 122 | stet pretio neque cunctetur cum est iussa venire. stet pretio neque cunctetur cum est iussa venire. | precio nec cum est iussa venire cunctetur |
| 123 | actenus | |
| 124 | det | |
| 125 | haec ubi supposuit dextro corpus mihi laevom, haec ubi supposuit dextro corpus mihi laevom, haec ubi supposuit dextro corpus mihi laevom, haec ubi supposuit dextro corpus mihi laevom, | hec subposuit dextro dextrum corpus mihi laevo laevo – levum |
| 126 | ||
| 127 | facio – metuo | |
| 128 | ianua frangatur, latret canis, undique magno | latr& canis latr& |
| 129 | ne pallida – pallida – tuae pallida – vae pallida – ve pallida – ve pallio – ve. pallida – vel pallida | |
| 130 | desiliet – dissiliat | |
| 131 | cruribus haec metuat, doti deprensa, egomet mi. cruribus haec metuat, doti deprensa, egomet mi. cruribus haec metuat, doti deprensa, egomet mi. cruribus haec metuat, doti deprensa, egomet mi. | hec doti haec deprehensa mihi |
| 132 | discincta tunica fugiendum est et pede nudo, discincta tunica fugiendum est et pede nudo, | discinta ac – aut – ut |
| 133 | fuga – pie – piga – pyga – pyge | |
| 134 | deprendi miserum est: fabio vel iudice vincam. deprendi miserum est: fabio vel iudice vincam. | deprehendi fabio hoc vimcam – vincas |
TESTIMONIA
Ln. 1 sq. tractatus do duco Ernesto ap. Haupt. German, antiquitat. annal. VII 218: ‘ambubaiarum — balatrones et hoc genus omne’
Ln. 1. gloss. Mai class, auct. VIII pp. 73. 432. 439
Ln. 1. ‘ambubaiarum collegia’ p. 28 cf. Auson, epist. 9, 46: ‘aut parasitorum collegia Plautinorum’
Ln. 2. Ioann. Saresber. VIII 13
Ln. 2. ‘mendici muni balatrones’ gloss. Mai class, anct. VIII 66
Ln. 2. cf Vopisc. Carin. 21, 1: ‘ne patrimonia ana proscriptis legitimis heredibus mimis et balatronibus deputarent’
Ln. 6. schol. Iuvenal. XIIII 273
Ln. 9. cf ecbasis capt. 186 ‘omnia distractis coemens obsonia gazis’
Ln. 24. Acr. volgatus (non nostri codd.) ad art. poet. 31
Ln. 24. Gunzo Novar. epist. ad Aug. àð. Marten. I 312
Ln. 24. Ioann. Saresber. policr. VIII 13
Ln. 24. Eutych. II 8
Ln. 24. florileg. Paris. 8818-a et Nostradam. 188
Ln. 24. Vincentius Bellovac. spec. hist. 69
Ln. 25 sq. Ioannes Saresber. policr. VIII 12
Ln. 25. ‘Maltinus — ambulat’ Acr. ad epod. 1, 34
Ln. 25. schol. Bamberg. ad serm. 12,64
Ln. 25. ‘Malchinus — ambulat pro Maecenas’ Acr. ad serm. I 2, 64
Ln. 27. ‘pastillos Rutillus hol&’ gloss. Mai class, anct. VIII 421
Ln. 27. cf Senec. epist. 86, 13: ‘descripturus infamem et nimis notabilem deliciis Horatius Flaccus quid ait? pastillos Buccillus olet. dares nunc Buccillum, perinde esset ac si hircum oleret et Gargonii loco esset, quem idem Horatius Buccillo obposuit’
Ln. 29. Serv. ad Aen. II 516
Ln. 29. schol. Statii Theb. VII 654
Ln. 31—32. ‘Horatius: macte virtute esto pro ‘mactus virtute’’ Prisc. XVII 27
Ln. 32. ‘ut Horatius: sententia dia Catonis’ schol. Pers. 1, 31
Ln. 32. cf Sulpiciae sat. vv. 48—50: ‘quos inter Prisci sententia dia Catonis scire adeo magni fecisset, utrumne secundis, an magis adversis staret Romana propago?’
Ln. 34—35. ‘non — uxores’Eutychis ars 118 p. 477 K
Ln. 37. ‘quartam speciem addiderunt, quam Graeei dicunt *χρᾶσιν*, id est cum unius litterae vocalis in duas syllabas fit communio, ut: audire — recte’ Marius Victorinus 120, 9
Ln. 43. ‘dedit — nummos’ mythogr. II 30 ap. Bodeum p. 84
Ln. 44. ‘hunc — calones’ Prisc. X 1, 1
Ln. 44. gloss. Mai class. auct. VIII 88
Ln. 44. ‘calo servus unde et calones’ gloss. Ã in epist. I 14, 42
Ln. 45. ‘caudamque salacem’ Eutychis ars I 1, G p. 454 K.
Ln. 45—46. ‘accidit — ferro’ Abbo Floriac. quaest. gramm. c. 7
Ln. 55 sq. Serv. ad ecl. 10, 6
Ln. 59. ‘fama — trahit’ mythogr. II 30 ap. Bodeum p.84
Ln. 62. ‘rem — ubicunque’ Philargyrius ad Vergil, georg. III 136
Ln. 71. Prisc. VIIII 8, 43
Ln. 71. ‘velataque stola’ Acr. ad serm. II 3, 43
Ln. 80. cf Boetius philos. consol. III 10: ‘aut Indus calido propinquus orbi candidis miscens virides lapillos’, III 4: ‘quamvis åå Tyrio superbus ostro comeret et niveis lapillis’
Ln. 81. ‘Horatius: femur, Cerinthe, tuum’ Prisc. VI 10, 52
Ln. 86. cf ecb. capt. 492: ‘tempore sic pacis fuerat mos regibus illis’
Ln. 89. Prisc. V 5, 29
Ln. 89. Nonius 196, 31 p. 133 G.
Ln. 89. ‘pulchrae clunes’ Charis. I 15 p. 101 K.
Ln. 89. cf Charis. I 18, 79 p. 78: ‘clunes feminine genere dixit Meliseus ... et Horatius’
Ln. 89. Prisc. V 8, 42: ‘hic et haec cassis clunes’
Ln. 89. ‘Horatius male: quod pulchrae clunes’ Serv. ad Aen. II 554
Ln. 92—93. ‘verum depingis nasuta’ gloss. Mai class. auct. VIII 375
Ln. 98. Serv. ad Aen. XII 611 ‘ciniflones’ exhibet etiam ecbasis captivi v. 667
Ln. 114—116. ‘num — rhombumque’ Seneca epist. 119, 13
Ln. 118. cf anth. Lat. 1648 M.: ‘turpe quidem factu: sed ne tentigine rumpar’ praeterea cf. 1638, 4 sq.
Ln. 120. ‘Horatius: illam ‘post paulum’ feed multo’ Prisc. XVIII 245
Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe
GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII