Q. HORATIUS FLACCUS • OPERA ET COMMENTARII
CARM. I • CARM. II • CARM. III • CARM. IV • CARM. SAEC. • EP. • SERM. I • SERM. II • EPIST. I • EPIST. II • A. P.

varia lectio et testimonia

opus et commentarii • varialectio et testimonia • prosodia et metra

a

CARM. I I, 12      agros attalicis condicionibus
 		a talicis – atalicis – attalicis
 
CARM. I I, 33      euterpe cohibet, nec polyhymnia
 		plymnia – polihymnia – polinia – poliniym – polinnia – poliymnia – polyhymnia – polyymnia
 
CARM. I XXI, 14      pestemque a populo et principe caesare in
 		at a – et
 
CARM. I XXVII, 18      depone tutis auribus. a miser,
 		a miser – ha miser – hah miser
 
CARM. III VI, 22      matura virgo et fingitur artibus
 		a matre – matura
 
CARM. III XVI, 22      ab dis plura feret: nil cupientium
 		a – ab
 
CARM. IV V, 35      miscet numen, uti graecia castoris
 		gratia – graecia – grecia – gretia
 
EP. V, 71      ah! ah! solutus ambulat veneficae
 		a a – ah – ah ah – aha
 
SERM. I III, 123      falce recisurum simili te, si tibi regnum
 		recisum iri simul a – recisurum & similia – recisurum simili te
 
SERM. I IV, 97      a puero est causaque mea permulta rogatus
 		a puero – vero
 
SERM. I IV, 111      perdere quis velit.’ a turpi meretricis amore
 		a – at – aut
 
SERM. I V, 30      hic oculis ego nigra meis collyria lippus
 		collirigia – colliria – collyria
 
SERM. I V, 48      lusum it maecenas, dormitum ego vergiliusque;
 		maecaenas – maecenas – mecaenas – mecenas
 
SERM. I V, 61      saetosam laevi frontem turpaverat oris.
 		laeti – laevi – levi
 
SERM. I V, 70      prorsus iucunde cenam producimus illam.
 		iocundae – iocundam – iocunde – iucundae – iucundam – iucunde
 
SERM. I V, 104      brundisium longae finis chartaeque viaeque est.
 		cartaeque – carthaeque – chartaeque
 
SERM. I VI, 1      non quia, maecenas, lydorum quidquid etruscos
 		maecaenas – maecenas – mecenas
 
SERM. I VI, 34      sic qui promittit civis, urbem sibi curae,
 		curae & rei – curae – curae et – curet
 
SERM. I VI, 47      nunc, quia sim tibi, maecenas, convictor, at olim,
 		maecaenas – maecenas – mecaenas – mecena – mecenas
 
SERM. I VI, 75      ibant octonos referentes idibus aeris,
 		aeri – aera – aeris – asse sacris – asses
 
SERM. I VI, 94      a certis annis aevum remeare peractum
 		a certis – acerti – aucertis – teneris
 
SERM. I VI, 115      ad porri et ciceris refero laganique catinum;
 		adporri – ad porri – at porri
 
SERM. I VI, 124      non quo fraudatis inmundus natta lucernis.
 		nacta – nat a – nata – natta
 
SERM. I IX, 43      cum victore, sequor. ‘maecenas quomodo tecum?’
 		maecenas – mecaenas
 
SERM. I IX, 64      et pressare manu lentissima bracchia, nutans,
 		pensare – praensare – prensare – pressare
 
SERM. I X, 29      miscuit.’ o seri studiorum, quine putetis
 		saeri – sacri – seri
 
SERM. I X, 35      scilicet oblitus patriaeque patrisque latini,
 		latinae – latine – latini
 
SERM. I X, 74      quam rudis et graecis intacti carminis auctor
 		a – at – et – ex
 
SERM. I X, 89      plotius et varius, maecenas vergiliusque,
 		maecaenas – maecenas – mecaenas – mecenas
 
SERM. II I, 15      aut labentis equo describit volnera parthi.’
 		volnera – vulnena – vulnera – vuulnera
 
SERM. II I, 53      monstratum? scaevae vivacem crede nepoti
 		scaeve – scaevae – scevae
 
SERM. II I, 65      cederet, introrsum turpis: num laelius aut qui
 		incederet – caederet – cederet – in cederet
 
SERM. II I, 72      virtus scipiadae et mitis sapientia laeli,
virtus scipiadae et mitis sapientia laeli,
 		scipaidae – scipiadae
laelii – laelli – laedi – laeli – leli – lelii
 
SERM. II II, 13      seu te discus agit, pete cedentem aera disco:
 		caedente – cedentem
 
SERM. II II, 21      sudando: pinguem vitiis albumque neque ostrea
 		nec – neque – ostraea
 
SERM. II II, 29      carne tamen quamvis distat nil, hac magis illam
 		haec – hac – hec
 
SERM. II II, 72      ut noceant homini credas, memor illius escae,
 		aescae – escae – esce
 
SERM. II II, 106      uni nimirum recte tibi semper erunt res,
 		recte tibi – tibi rectae – tibi recte
 
SERM. II II, 134      dictus, erit nulli proprius, sed cedet in usum
 		cædet – caedit – cedet – cedit
 
SERM. II III, 25      cum lucro noram; unde frequentia mercuriale
 		merculiae – merculiale – mercuriale
 
SERM. II III, 30      ut lethargicus hic cum fit pugil et medicum urget.
 		laetargicus – letargicus – lethargicus – loethargicus
 
SERM. II III, 45      autumat. haec populos, haec magnos formula reges,
 		haec populos, hec – haec populos, haec
 
SERM. II III, 47      desipiant omnes aeque ac tu, qui tibi nomen
 		aeque – equae
 
SERM. II III, 69      scribe decem a nerio: non est satis; adde cicutae
scribe decem a nerio: non est satis; adde cicutae
 		a nerio – anerio – nerio
 
SERM. II III, 90      sensit, cum summam patrimoni insculpere saxo
 		consumam – cum summam
 
SERM. II III, 138      nil sane fecit quod tu reprehendere possis:
 		quae – quod
 
SERM. II III, 145      quondam lethargo grandi est oppressus, ut heres
quondam lethargo grandi est oppressus, ut heres
 		læthargo – laetargo – letargo – lethargo – lithargo – loethargo
haeres – heres – heros
 
SERM. II III, 181      vestrum praetor, is intestabilis et sacer esto.’
 		inaetonabilis – initestabilis – intestabilis
 
SERM. II III, 190      dicere quod sentit permitto.’ maxime regum,
 		quae – quid – quod
 
SERM. II III, 207      nempe tuo, furiose? ‘meo, sed non furiosus.’
 		furiosae – furiosus
 
SERM. II III, 265      servos, non paulo sapientior ‘o ere, quae res
 		o ere, quae res – oere requires – oerequaeres – ohe requae res – oherequaeres – orerequires – regere non potes
 
SERM. II III, 287      chrysippus ponit fecunda in gente meneni.
 		faecunda – fecunda – foecunda
 
SERM. II III, 297      arma dedit, posthac ne conpellarer inultus.
 		post haec – post hac – posthac
 
SERM. II IV, 37      nec satis est cara piscis averrere mensa
 		auferrere – avellere – averrere – avertere
 
SERM. II IV, 44      fecundae leporis sapiens sectabitur armos.
 		faecundi – fecundae – fecundi – foecundæ – foecundi
 
SERM. II IV, 66      non alia quam qua byzantia putuit orca.
 		quae byzantia – qua byzantia – qui byzantia
 
SERM. II IV, 69      pressa venafranae quod baca remisit olivae.
 		vænafranae – vena franaae – venafranae
 
SERM. II IV, 80      sive gravis veteri creterrae limus adhaesit.
 		craeterrae – craterae – cratere – creterrae – creterre
 
SERM. II V, 3      artibus atque modis. quid rides?’ ‘iamne doloso
 		iam ne – iamne – tamnae – tamne
 
SERM. II V, 31      sperne, domi si gnatus erit fecundave coniux.
 		faecundave – fecundave – fecundive – foecundave
 
SERM. II V, 54      cera velit versu; solus multisne coheres,
 		choaeres – choeres – cohaeres – coherces – coheres – cohertes – deest si
 
SERM. II V, 59      ‘o laertiade, quidquid dicam, aut erit aut non:
 		laerciade – laertiade – lerciade – lertiadae – lertiade
 
SERM. II V, 63      demissum genus aenea, tellure marique
 		aenea – enaea – enea
 
SERM. II V, 65      filia nasicae, metuentis reddere soldum.
 		nasicae – nasice – nassicae
 
SERM. II V, 107      forte coheredum senior male tussiet, huic tu
 		cohaere dum – coheredum
 
SERM. II VI, 33      ventum est esquilias, aliena negotia centum
 		aequilias – aesquilias – esquilias – esquillas – exquilias
 
SERM. II VI, 36      ‘de re communi scribae magna atque nova te
 		nova re – nova tae – nova te – novante – novare – novatae – novate
 
SERM. II VI, 41      ex quo maecenas me coepit habere suorum
 		maecænas – maecenas – mecaenas – mecenas
 
SERM. II VI, 42      in numero, dumtaxat ad hoc, quem tollere raeda
 		ræda – raeda – reda – rhaeda
 
SERM. II VI, 63      o quando faba pythagorae cognata simulque
 		phitagorae – pitagorae – pithagorae – pytagorae – pythagoræ – pythagorae – pythagore
 
SERM. II VI, 70      pocula seu modicis uvescit laetius. ergo
 		laecius – laetius – lecius – lentius – letius
 
SERM. II VI, 85      aridum et ore ferens acinum semesaque lardi
 		semaesaque – semesaque – semessaque
 
SERM. II VI, 86      frusta dedit, cupiens varia fastidia cena
 		caenae – caena – cena
 
SERM. II VI, 95      aut magno aut parvo leti fuga: quo, bone, circa,
 		et leti – laeti – loeti – lecti – leti
 
SERM. II VI, 104      multaque de magna superessent fercula cena,
 		caenae – caenae – caena – cenae – cena
 
SERM. II VI, 116      est opus hac’ ait et ‘valeas: me silva cavosque
 		ah – haec – hac
 
SERM. II VII, 13      iam moechus romae, iam mallet doctus athenis
 		maechus – mechus – moecdus – moechus
 
SERM. II VII, 26      aut quia non firmus rectum defendis et haeres
 		et haeres – haeris – heres
 
SERM. II VII, 28      romae rus optas; absentem rusticus urbem
 		romaerus – romae rus – romerus
 
SERM. II VII, 33      maecenas serum sub lumina prima venire
 		maecaenas – maecenas – mecaenas – mecenas – micenas
 
SERM. II VII, 45      dum quae crispini docuit me ianitor edo.
 		dum quae – dumqae – dumque
 
SERM. II VII, 49      quaecumque excepit turgentis verbera caudae
 		accepit – excaepit – excepit – excipit – excoepit
 
SERM. II VII, 50      clunibus aut agitavit equum lasciva supinum,
 		aequm – equm – equum
 
SERM. II VII, 64      non habitu mutatve loco peccatve superne,
 		pudenter – sequens, te – supermae – supernae – superbe – superne – supine
 
SERM. II VII, 69      quaeres, quando iterum paveas iterumque perire
 		quae res – quaeres – quaeris – queres – queris
 
SERM. II VII, 97      aut pacideiani contento poplite miror
 		paci deiani – pacidae iam – pacideiani – pacidiani – placidae iani – placide iani – placideani – placidi iani – placidiani
 
SERM. II VIII, 9      pervellunt stomachum, siser, allec, faecula coa.
 		alec – allaec – allec – hallec
 
SERM. II VIII, 16      hic erus ‘albanum, maecenas, sive falernum
 		maecaenas – maecenas – mecaenas – meceenas – mecenas
 
SERM. II VIII, 31      post hoc me docuit melimela rubere minorem
 		m&em&a – melimela
 
SERM. II VIII, 41      convivae lecti nihilum nocuere lagoenis.
 		laconis – lagaenis – lagenis – lagoenis – laguenis – logenis
 
SERM. II VIII, 53      ut melius muria quod testa marina remittat’.
 		quae – quam – quo – quod
 
SERM. II VIII, 55      in patinam fecere, trahentia pulveris atri
 		faecere – fecere – fere
 
SERM. II VIII, 75      nasidienus ad haec ‘tibi di, quaecumque preceris,
 		quaecunque – quaecumque – quecumque
 
EPIST. I I, 25      aeque pauperibus prodest, locupletibus aeque,
 		aequae – aeque
 
EPIST. I I, 68      an qui fortunae te responsare superbae
 		tae – te – tu
 
EPIST. I II, 4      planius ac melius chrysippo et crantore dicit.
 		plaenius – planius – plenius – pulchrius
 
EPIST. I II, 7      graecia barbariae lento collisa duello,
graecia barbariae lento collisa duello,
 		graetia – graecia – grecia
barbarae – barbariae – barbarie
 
EPIST. I II, 31      ad strepitum citharae cessatum ducere somnum.
 		chytarae – chyttarae – citharae – cithare
 
EPIST. I II, 42      rusticus exspectat dum defluat amnis; at ille
 		amtnis – amnis
 
EPIST. I II, 65      ire, viam qua monstret eques; venaticus ex quo
 		aequaes – eques
 
EPIST. I II, 71      nec tardum opperior nec praecedentibus insto.
 		naec praecedentibus – ne praecedentibus – nec praecedentibus
 
EPIST. I V, 2      nec modica cenare times holus omne patella –
 		caenare – cenarae – cenare
 
EPIST. I V, 30      tu quotus esse velis rescribe, et, rebus omissis,
 		rescribae – rescribe – rescribere – rescribit
 
EPIST. I VI, 5      imbuti spectent – quid censes munera terrae?
 		tærraae – terrae
 
EPIST. I VI, 17      i nunc, argentum et marmor vetus aeraque et artis
 		artaes – artes – artis
 
EPIST. I VI, 41      si posset centum scaenae praebere rogatus,
 		scaene – scaenae – scenae
 
EPIST. I VII, 5      maecenas, veniam, dum ficus prima calorque
 		maecenas – mecaenas – mecenas
 
EPIST. I VII, 28      inter vina fugam cinarae maerere protervae.
 		cinarae – cinare – cinerae – cinere – cinyrae – cinyre – cynirae
 
EPIST. I XI, 10      neptunum procul e terra spectare furentem.)
 		& terra – a terra – e terra – eterra – exterra
 
EPIST. I XI, 17      incolumi rhodos et mytilene pulchra facit quod
 		mitilene – mitylene – myrtilene – mytilene – mytylaene – mytylene
 
EPIST. I XII, 23      defer (nil grosphus nisi verum orabit et aequum).
 		aecum – aequum – equum
 
EPIST. I XIV, 21      quae tu pulchra putas. fornix tibi et uncta popina
quae tu pulchra putas. fornix tibi et uncta popina
 		iuncta – uncta
popinae – popina – popine
 
EPIST. I XIV, 33      quem scis immunem cinarae placuisse rapaci,
 		cinerae – cinarae – cinyrae – cinyre
 
EPIST. I XV, 5      per medium frigus. sane murteta relinqui,
 		mirteta – murt&a – murteca – murteta – myrteca – myrteta
 
EPIST. I XV, 32      quidquid quaesierat ventri donabat avaro.
 		quæsiaerat – quaesierat – quesierat
 
EPIST. I XV, 35      vilis et agninae (tribus ursis quod satis esset);
 		agminae – agmine – agninae – agnine – agnini
 
EPIST. I XV, 40      aiebat, “siqui comedunt bona; cum sit obeso
 		obaeso – obeso – oboeso
 
EPIST. I XVI, 8      temperiem laudes. quid si rubicunda benigni
 		benignae – benigne – benigni
 
EPIST. I XVI, 20      neve putes alium sapiente bonoque beatum,
 		alium – alium a
 
EPIST. I XVI, 53      tu nihil admittes in te formidine poenae:
 		paene – poenae – poene
 
EPIST. I XVIII, 28      vult, et ait prope vera: “meae – contendere noli –
 		maeae – meae – mecum – mihi
 
EPIST. I XVIII, 39      nec tua laudabis studia, aut aliena reprendes,
 		rependens – rependes – repraendes – reprehendis – reprendes
 
EPIST. I XVIII, 47      surge et inhumanae senium depone camenae,
 		camaenae – camenae – camene – camoenae
 
EPIST. I XVIII, 74      ne dominus pueri pulchri caraeve puellae
 		caeraeve – caraeve – careve – kareve
 
EPIST. I XVIII, 110      sed satis est orare iovem quae ponit et aufert;
 		haec – sed – set
 
EPIST. I XVIII, 111      det vitam, det opes – aequum mi animum ipse parabo.
 		aequum mi animum – mihi aequum animum
 
EPIST. I XIX, 1      prisco si credis, maecenas docte, cratino,
 		maecenas – mecaenas – mecenas
 
EPIST. I XIX, 5      vina fere dulces oluerunt mane camenae.
 		vina ferae – vina fere – vinafere – vini ferae – vinifere
 
EPIST. I XIX, 10      hoc simul edixi, non cessavere poetae
 		cessaverae – edixi – edixit – edixti
 
EPIST. I XIX, 15      rupit iarbitam timagenis aemula lingua,
 		caena – cena – gena – linguae – lingua
 
EPIST. I XIX, 29      temperat alcaeus, sed rebus et ordine dispar,
 		alcaeus – alceus – alchaeus – alcheus
 
EPIST. I XIX, 41      hinc illae lacrimae. “spissis indigna theatris
 		teatris – thaeatris – theatris
 
EPIST. I XX, 11      contrectatus ubi manibus sordescere vulgi
 		contraetatus – contractare – contractatus – contractus – contrectatus
 
EPIST. II I, 93      ut primum positis nugari graecia bellis
 		graetia – graecia – grecia
 
EPIST. II I, 124      militiae quamquam piger et malus, utilis urbi,
 		miliciae – militiae – mollitie
 
EPIST. II I, 156      graecia capta ferum victorem cepit et artis
 		graetia – graecia – grecia – gretia
 
EPIST. II I, 163      quid sophocles et thespis et aeschylos utile ferrent.
 		aescilus – aeschilos – aeschulus – aeschylos – eschilos – eschilus – eschylos – eschylus – escinus
 
EPIST. II I, 172      ut patris attenti, lenonis ut insidiosi,
 		laenonis – laemonis – lenonis
 
EPIST. II I, 175      gestit enim nummum in loculos demittere, post hoc
 		haec – hoc
 
EPIST. II I, 177      quem tulit ad scaenam ventoso gloria curru,
 		caenam – cenam – scaenam – scenam
 
EPIST. II I, 265      in peius voltu proponi cereus usquam
 		caere – cereus
 
EPIST. II II, 21      talibus officiis prope mancum, ne mea saevus
 		saevos – saevus – sevus – solus
 
EPIST. II II, 47      civilisque rudem belli tulit aestus in arma
 		rudae – rudem
 
EPIST. II II, 71      purae sunt plateae, nihil ut meditantibus obstet.’
 		pluraesunt – plures sunt – purae sunt
 
EPIST. II II, 75      hac rabiosa fugit canis, hac lutulenta ruit sus:
 		haec – hac
 
EPIST. II II, 123      levabit cultu, virtute carentia tollet:
 		laevabit – lenibit – levabit
 
EPIST. II II, 134      et signo laeso non insanire lagoenae,
 		lacaenae – lacenae – lagoene – lagenae – lagoemae – lagoenae – lagoene
 
EPIST. II II, 174      permutet dominos et cedat in altera iura.
 		caedat – caedet – cedat – cedet – cedit
 
EPIST. II II, 206      cum vitio fugere? caret tibi pectus inani
 		fugae rite – fuge re – fuge rite – fugere
 
A. P. I, 31      in vitium ducit culpae fuga, si caret arte.
 		culpae ducit – ducit culpae
 
A. P. I, 35      nesciet: hunc ego me, si quid componere curem,
 		curae – curem
 
A. P. I, 75      versibus inpariter iunctis querimonia primum,
 		quærimonia – quaeremonia – queremonia – querimonia
 
A. P. I, 98      si curat cor spectantis tetigisse querella.
 		quaerela – quaerella – querela – querella – querila
 
A. P. I, 128      difficile est proprie communia dicere, tuque
 		propriae – proprie
 
A. P. I, 141      ‘dic mihi, musa, virum, captae post tempora troiae
 		captae post tempora – post captae tempora
 
A. P. I, 154      si plausoris eges aulaea manentis et usque
 		aulae – aulaea – aulea
 
A. P. I, 163      cereus in vitium flecti, monitoribus asper,
 		caereus – cereus – ferens
 
A. P. I, 262      aut ignoratae premit artis crimine turpi.
 		ignoratae – ignotae
 
A. P. I, 334      aut simul et iucunda et idonea dicere vitae.
 		iucundaetidonea – iucunda et idonea
 
A. P. I, 378      si paulum summo decessit, vergit ad imum.
 		a summo – summo
 
A. P. I, 402      tyrtaeusque mares animos in martia bella
 		dircaeusque – dirceusque – dircheusque – dyrceusque – pyrcaeusque – pyrceusque – tirceusque – tyrcaeusque – tyrceusque – tyrtaeusque – tyrteusque – tyrtheusque
 
A. P. I, 404      et vitae monstrata via est et gratia regum
 		viaest – via est – viest
 
A. P. I, 428      laetitiae; clamabit enim ‘pulchre, bene, recte’,
 		laeticiae – laetitiae – leticie – letitiae
 
   
CARM. III XVII, 1 aeli vetusto nobilis ab lamo,
 		a
 
EP. XVII, 24 nullum a labore me reclinat otium, ad
 
SERM. I II, 110 atque aestus curasque gravis e pectore pelli?
 		a
 
SERM. II II, 53 sordidus a tenui victu distabit ofello ac
 
EPIST. I XII, 3 ab iove donari possit tibi. tolle querellas –
 		a
 

Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe

GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII