1 | humano capiti cervicem pictor equinam | pectori pectore qinam |
2 | formas – partes – pennas | |
3 | undique conlatis membris, ut turpiter atrum undique conlatis membris, ut turpiter atrum undique conlatis membris, ut turpiter atrum undique conlatis membris, ut turpiter atrum | collatis – collectis menbris aut hirtum atrum ¦¦ desinat in piscem – atram ¦¦ desinat in pristin |
4 | desinat in piscem mulier formosa superne, | pristin supernae |
5 | ammissi – missi | |
6 | pisonis – pissones – pissonis | |
7 | persimilem, cuius, velut aegri somnia, vanae persimilem, cuius, velut aegri somnia, vanae persimilem, cuius, velut aegri somnia, vanae | cui velud aegris – egri – egris sonnia |
8 | fingentur species, ut nec pes nec caput uni | fingenter – finguntur – fringentur – funguntur speties |
9 | forme | |
10 | quidlibet audendi semper fuit aequa potestas.’ | quaelibet – quodlibet audiendi |
11 | ||
12 | immitia | |
13 | serpentes avibus geminentur, tigribus agni. | tygribus acni |
14 | ||
15 | purpereus | |
16 | adsuitur pannus, cum lucus et ara dianae | assuitur diane |
17 | aut | |
18 | aut flumen rhenum aut pluvius describitur arcus; | reni – renum – rheni – rhenus fluvius |
19 | nec | |
20 | scis simulare: quid hoc, si fractis enatat exspes scis simulare: quid hoc, si fractis enatat exspes scis simulare: quid hoc, si fractis enatat exspes | similare quod si fractis enatat exspes ¦¦ navibus, aere dato qui – si, ut fractis innatet exspes ¦¦ navibus, aere dato quis expers – expes |
21 | navibus, aere dato qui pingitur? amphora coepit navibus, aere dato qui pingitur? amphora coepit | pinguitur anfora cepit |
22 | ||
23 | denique sit quodvis, simplex dumtaxat et unum. denique sit quodvis, simplex dumtaxat et unum. | quid vis – quidvis – quod vis dum taxat – duntaxat |
24 | ||
25 | decipimur specie recti: brevis esse laboro, | spetie recti specie |
26 | lenia | |
27 | ||
28 | serpit humi tutus nimium timidusque procellae: | cautus timusque |
29 | una | |
30 | delphinum silvis adpingit, fluctibus aprum: | delfianum – delfinum appinguit – appingit |
31 | in vitium ducit culpae fuga, si caret arte. | vitum culpae ducit |
32 | aemilium circa ludum faber imus et unguis aemilium circa ludum faber imus et unguis aemilium circa ludum faber imus et unguis aemilium circa ludum faber imus et unguis | aemelium fabrum fabri manus inritus – unus ungues |
33 | exprimet et mollis imitabitur aere capillos, | molles arte |
34 | infelix operis summa, quia ponere totum | operis, summa suma |
35 | nesciet: hunc ego me, si quid componere curem, nesciet: hunc ego me, si quid componere curem, nesciet: hunc ego me, si quid componere curem, | nesc& – nesciat – nescit egomet conponere curae |
36 | pravo vivere naso | |
37 | data corrupta | |
38 | ||
39 | ||
40 | ||
41 | ||
42 | ||
43 | ||
44 | pleraque differat et praesens in tempus omittat. pleraque differat et praesens in tempus omittat. | reliqua presens tempore |
45 | ||
46 | sperat | |
47 | dixeris egregie, notum si callida verbum | dixerit egreie |
48 | reddiderit iunctura novum. si forte necesse est reddiderit iunctura novum. si forte necesse est | novom necessest |
49 | indiciis monstrare recentibus abdita rerum et indiciis monstrare recentibus abdita rerum et | luditiis forma – formare |
50 | fingere cinctutis non exaudita cethegis, | cintutis nos |
51 | prudenter | |
52 | factaque | |
53 | graeco fonte cadent parce detorta. quid autem graeco fonte cadent parce detorta. quid autem graeco fonte cadent parce detorta. quid autem | greco cadant – cadunt arte autem? |
54 | caecilio plautoque dabit romanus ademptum caecilio plautoque dabit romanus ademptum | cecilio dabat – dedit adeptum |
55 | vergilio varioque? ego cur, adquirere pauca vergilio varioque? ego cur, adquirere pauca | vigilio – virgilio varoque ac quirere – acquirere |
56 | si possum, invideor, cum lingua catonis et enni | possim ennii – hennij |
57 | ||
58 | pretulerit | |
59 | signatum praesente nota producere nomen. signatum praesente nota producere nomen. | presente procudere nummun |
60 | ut silvae foliis pronos mutantur in annos, ut silvae foliis pronos mutantur in annos, ut silvae foliis pronos mutantur in annos, ut silvae foliis pronos mutantur in annos, | folia in silvis – foliis silve – silvae flores – silve folis – silvis folia e foliis, pronos nutant ubi per nos – privos nova progignuntur – progenerantur – si commutantur imitantur – motantur – nudantur – viduantur |
61 | prima cadunt: ita verborum vetus interit aetas, | poma – prisca – priva – prona usus |
62 | virentque | |
63 | debemur morti nos nostraque: sive receptus | debemus – debentur mutatur formam |
64 | ||
65 | regis opus, sterilisve diu palus aptaque remis regis opus, sterilisve diu palus aptaque remis regis opus, sterilisve diu palus aptaque remis | regium sterelisve – sterilisque palus diu – palus prius actaque – agitataque – aptataque – dudum actaque – olim – pulsataque |
66 | ||
67 | seu cursum mutavit iniquum frugibus amnis seu cursum mutavit iniquum frugibus amnis | motavit iniqum – iniquom annis – arnus |
68 | doctus iter melius: mortalia facta peribunt, | inter cuncta |
69 | gracia | |
70 | que | |
71 | quae nunc sunt in honore vocabula, si volet usus, quae nunc sunt in honore vocabula, si volet usus, | sunt nunc vocula sic |
72 | quem penes arbitrium est et ius et norma loquendi. | arbitriumst vis |
73 | geste regum | |
74 | quo scribi possent numero, monstravit homerus; | possent scribi possint numero scribi |
75 | versibus inpariter iunctis querimonia primum, versibus inpariter iunctis querimonia primum, | impariter quærimonia – quaeremonia – queremonia prima |
76 | post etiam inclusa est voti sententia compos; post etiam inclusa est voti sententia compos; | iuncta est – iunctis – iunctus conpos |
77 | ||
78 | gramatici | |
79 | archilochum proprio rabies armavit iambo; | archilocum armabit |
80 | hunc socci cepere pedem grandesque cothurni, hunc socci cepere pedem grandesque cothurni, | coepere coturni |
81 | populares | |
82 | ||
83 | divus | |
84 | equom | |
85 | ||
86 | descripta – discriprtas | |
87 | ||
88 | ||
89 | versibus exponi tragicis res comica non volt; | verbis vult |
90 | ||
91 | dignis carminibus narrari cena thyestae: | caena thiestae – thieste – thyreste |
92 | decenter – ducem – ducentem | |
93 | commedia – comedia – conmedia | |
94 | iratusque chremes tumido delitigat ore; iratusque chremes tumido delitigat ore; iratusque chremes tumido delitigat ore; | iratus cremes – crhemes timido desaeviet – dilitigat |
95 | ||
96 | telephus et peleus cum pauper et exsul uterque telephus et peleus cum pauper et exsul uterque | thelephus aut peleus nec |
97 | proicit ampullas et sesquipedalia verba, | proiicit sexquipedalia |
98 | si curat cor spectantis tetigisse querella. | curas quaerela – quaerella – querela – querila |
99 | pulcra – pura | |
100 | volunt | |
101 | ut ridentibus adrident, ita flentibus adflent | arrident adflant – adsint – adsunt – assint – assunt |
102 | humani voltus. si vis me flere, dolendum est | vultus me visne dolere? – si me vis flere |
103 | primum ipsi tibi: tum tua me infortunia laedent, | nunc – tunc ledent – ledunt – loedent |
104 | telephe vel peleu; male si mandata loqueris, telephe vel peleu; male si mandata loqueris, | telefe mala requiris |
105 | aut dormitabo aut ridebo. tristia maestum aut dormitabo aut ridebo. tristia maestum | domitabo tristitia mestum – moestum |
106 | voltum verba decent, iratum plena minarum, voltum verba decent, iratum plena minarum, | vultum laetum urbana decent – verba decent vultum delectent |
107 | lascivia | |
108 | ||
109 | fortunarum habitum: iuvat aut inpellit ad iram | atque impelit – impellit |
110 | aut ad humum maerore gravi deducit et angit: | umum merore – moerore |
111 | post effert animi motus interprete lingua. post effert animi motus interprete lingua. | effere – efferet – et certi interp&re |
112 | ||
113 | romani tollent equites peditesque cachinnum. | rumani chachinnum – chachinum |
114 | intererit multum, davosne loquatur an heros, intererit multum, davosne loquatur an heros, | davusne – divosne – divusne – divusque davusne loquatur erosne – davusne loquatur herusne – divesne loquatur an hirus – divesne loquatur an irus haeros |
115 | maturus ne – maturus ve – maturusve | |
116 | fervidus, et matrona potens an sedula nutrix, | an matrona parens |
117 | mercatorne vagus cultorne virentis agelli, mercatorne vagus cultorne virentis agelli, mercatorne vagus cultorne virentis agelli, | mercator ne – mercator ve – mercatorve cultorve vigentis |
118 | asirius – assirius – asyrius | |
119 | aut famam sequere aut sibi convenientia finge aut famam sequere aut sibi convenientia finge | si quere conveniencia finge ¦¦ scriptor. – finge. ¦¦ scriptor |
120 | scriptor. honoratum si forte reponis achillem, | homereum – homeriacum – honoratus achillen |
121 | impier – impiger | |
122 | iura neget sibi nata, nihil non adroget armis. iura neget sibi nata, nihil non adroget armis. iura neget sibi nata, nihil non adroget armis. | negat sibi negat nichil adrog& – arrogat – arroget |
123 | sit medea ferox invictaque, flebilis ino, | media ino, ¦¦ perfidus – ¦¦ in perfidus |
124 | perfidus ixion, io vaga, tristis orestes. | ixionia vaga horestes – horrestes |
125 | scenae | |
126 | ||
127 | incoepto | |
128 | difficile est proprie communia dicere, tuque | propriae dicere communia |
129 | rectius iliacum carmen deducis in actus | carmen diducis – carnen deducis – deducis carmen deduxes |
130 | quam si proferres ignota indictaque primus: quam si proferres ignota indictaque primus: | sic proferre sicnota primis |
131 | puplica | |
132 | non circa vilem patulumque moraberis orbem | nec orbem, – orbem. |
133 | verbum verbo | |
134 | interpres nec desilies imitator in artum, interpres nec desilies imitator in artum, | disilies – dissilies imitatur arctum – arcum |
135 | pudor proferre pedem – referre pudor vetat | |
136 | nec sic incipies, ut scriptor cyclicus olim: | ciclicus – ciclius – ciclycus – cilicus – cyclius |
137 | ‘fortunam priami cantabo et nobile bellum.’ | cantarat regnum |
138 | quid dignum tanto feret hic promissor hiatu? quid dignum tanto feret hic promissor hiatu? quid dignum tanto feret hic promissor hiatu? quid dignum tanto feret hic promissor hiatu? | tanto dignum dignum fer& tanto feret hic tanto fieret |
139 | partuent – parturiunt | |
140 | quanto rectius hic, qui nil molitur inepte: | quando nichil – nihi |
141 | ‘dic mihi, musa, virum, captae post tempora troiae ‘dic mihi, musa, virum, captae post tempora troiae ‘dic mihi, musa, virum, captae post tempora troiae | capte post captae tempora postempora funera – menia – moenia – pergama |
142 | qui mores hominum multorum vidit et urbes. | quis vid& |
143 | ||
144 | spetiosa | |
145 | antiphaten scyllamque et cum cyclope charybdim; antiphaten scyllamque et cum cyclope charybdim; antiphaten scyllamque et cum cyclope charybdim; antiphaten scyllamque et cum cyclope charybdim; | antipaten – antipathen – antiphatem – antiphathen circamque – schillamque – scillamque ciclope caribdim – caribdin – charibdim |
146 | ||
147 | nec gemino bellum troianum orditur ab ovo: nec gemino bellum troianum orditur ab ovo: | et troiae sortitur aevo – hevo |
148 | semper ad eventum festinat et in medias res | senper adeventum |
149 | non secus ac notas auditorem rapit et quae | haut – nec auditas |
150 | tracta | |
151 | ||
152 | ||
153 | ||
154 | si plausoris eges aulaea manentis et usque si plausoris eges aulaea manentis et usque | si fautoris eges – spectatoris eges plosoris – plus oris – plusoris aulae – aulea |
155 | sessori – sesuri | |
156 | ||
157 | mobilibusque decor naturis dandus et annis. | nobilibusque maturis |
158 | reddere qui voces iam scit puer et pede certo | redere cum |
159 | signat humum, gestit paribus conludere et iram | colludere plura |
160 | colligit ac ponit temere et mutatur in horas. colligit ac ponit temere et mutatur in horas. colligit ac ponit temere et mutatur in horas. colligit ac ponit temere et mutatur in horas. | concipit ac ponet – aut ponit – et ponit te metere motatur hora |
161 | imberbis – imberbus – inberbus | |
162 | æquis | |
163 | cereus in vitium flecti, monitoribus asper, cereus in vitium flecti, monitoribus asper, | caereus – ferens vicium flectit |
164 | ||
165 | cupidus | |
166 | conversis studiis aetas animusque virilis conversis studiis aetas animusque virilis | conversi animumque viriles |
167 | quaerit opes et amicitias, inservit honori, | querit amiticias – amititias |
168 | conmisisse cavet quod mox mutare laboret. | commisisse – commississe mox motare – mox munire – permutare |
169 | incomoda | |
170 | quaerit et inventis miser abstinet ac timet uti, quaerit et inventis miser abstinet ac timet uti, | querit & |
171 | vel quod res omnis timide gelideque ministrat, vel quod res omnis timide gelideque ministrat, vel quod res omnis timide gelideque ministrat, vel quod res omnis timide gelideque ministrat, | quia omnes tumide gelide timideque gelique |
172 | dilator, spe longus, iners avidusque futuri, dilator, spe longus, iners avidusque futuri, | delator lentus pavidusque |
173 | difficilis, querulus, laudator temporis acti | dificilis quærulus |
174 | censor castigatorque | |
175 | multa ferunt anni venientes commoda secum, | venientis comoda |
176 | multa recedentes adimunt: ne forte seniles | recedentis viriles |
177 | mandantur | |
178 | semper in adiunctis aevoque morabitur aptis. | morabimur apti |
179 | aut agitur res in scaenis aut acta refertur. | scenis |
180 | segnius inritant animos demissa per aurem segnius inritant animos demissa per aurem | irritent – irritant dimissa – emissa aures |
181 | quam quae sunt oculis subiecta fidelibus et quae | quamque etque |
182 | ||
183 | scenam | |
184 | ex oculis, quae mox narret facundia praesens: | que presens facundia narr& |
185 | nec – neu | |
186 | aut humana palam coquat exta nefarius atreus | quoquat nefar |
187 | progne | |
188 | ||
189 | neve minor neu sit quinto productior actu neve minor neu sit quinto productior actu | nec fit victo |
190 | fabula quae posci volt et spectanda reponi. fabula quae posci volt et spectanda reponi. fabula quae posci volt et spectanda reponi. | que vult & spectanda – et exspectanda – et spectata reposci |
191 | nec deus intersit, nisi dignus vindice nodus | ne – neu – non iudice |
192 | inciderit, nec quarta loqui persona laboret. | ne nequarta |
193 | actoris partis chorus officiumque virile actoris partis chorus officiumque virile | auctoris parteis – partes offitiumque |
194 | defendat, neu quid medios intercinat actus | moedios indercidat – intercenat |
195 | quod non proposito conducat et haereat apte. | hereat aptae |
196 | ille bonis faveatque et consilietur amice | illi amici – amicis |
197 | et regat iratos et amet pacare tumentis, et regat iratos et amet pacare tumentis, | amat paccare – pecare – peccare timentes – timentis – tumentes |
198 | mense | |
199 | iustitiam legesque et apertis otia portis, iustitiam legesque et apertis otia portis, | lusticiam legisque ocia |
200 | intellegat | |
201 | habeat | |
202 | tibia non ut nunc orichalco vincta tubaeque tibia non ut nunc orichalco vincta tubaeque | coricalcho – oricalcho – oricalco iuncta |
203 | parvo | |
204 | adspirare et adesse choris erat utilis atque | aspirare – asspirare coris |
205 | conplere | |
206 | quo sane populus numerabilis, utpote parvos, quo sane populus numerabilis, utpote parvos, | quod ut pute – utpute parcus – parvus |
207 | et frugi castusque verecundusque coibat. et frugi castusque verecundusque coibat. | fugit catusque – cautusque cohibat – cohibet |
208 | postquam coepit agros extendere victor et urbis | cepit urbem – urbes |
209 | latior amplecti murus vinoque diurno latior amplecti murus vinoque diurno | lacior – laxior implecti vino – vivoque |
210 | impune | |
211 | licencia – numerusque | |
212 | ||
213 | ||
214 | sic priscae motumque et luxuriem addidit arti sic priscae motumque et luxuriem addidit arti | hic prisce luxuria – luxuriam |
215 | ticen | |
216 | hic | |
217 | et tulit eloquium insolitum facundia praeceps | etulit praeces |
218 | ||
219 | sortileges | |
220 | carmine qui tragico vilem certavit ob hircum, | cantavit hyrcum – ircum – yrcum |
221 | mox etiam agrestis satyros nudavit et asper mox etiam agrestis satyros nudavit et asper mox etiam agrestis satyros nudavit et asper mox etiam agrestis satyros nudavit et asper | vox agrestes satiros novavit |
222 | incolumi gravitate iocum temptavit eo quod incolumi gravitate iocum temptavit eo quod | incolomi locum |
223 | inlecebris erat et grata novitate morandus inlecebris erat et grata novitate morandus inlecebris erat et grata novitate morandus inlecebris erat et grata novitate morandus inlecebris erat et grata novitate morandus | enlecebris – illecebris – illecerebris – incelebris inerat & grata erat |
224 | spectatus | |
225 | dicaces – loquaces | |
226 | conveniet satyros, ita vertere seria ludo, conveniet satyros, ita vertere seria ludo, | conveniat satiros avertere |
227 | ne, quicumque deus, quicumque adhibebitur heros, | adhibetur – adibebitur et heros |
228 | ||
229 | ||
230 | aut, dum vitat humum, nubis et inania captet. | num vitet |
231 | effutire levis indigna tragoedia versus, effutire levis indigna tragoedia versus, effutire levis indigna tragoedia versus, | eeffutire – effuttire leves indignata tragedia – traguedia |
232 | ||
233 | intererit satyris paulum pudibunda protervis. | satiris proptervis |
234 | nomine | |
235 | verbaque, pisones, satyrorum scriptor amabo | personis – pisonis satirorum |
236 | ne | |
237 | ut nihil intersit, davusne loquatur et audax ut nihil intersit, davusne loquatur et audax | nichil dausne an |
238 | phithias – pithyas | |
239 | alunni | |
240 | carmen fictum | |
241 | speret idem, sudet multum frustraque laboret | sperat – spiret frustaque |
242 | ||
243 | tantum de medio sumptis accedit honoris. | sunptis accedet – accessit |
244 | silvis deducti caveant me iudice fauni, silvis deducti caveant me iudice fauni, | silva educti lucide |
245 | ne velut innati triviis ac paene forenses | velud pene – poene |
246 | unquam | |
247 | aut inmunda crepent ignominiosaque dicta. aut inmunda crepent ignominiosaque dicta. | immunda igniminiosaque dicam – verba |
248 | offenduntur enim, quibus est equus et pater et res, | este quos æquus – equos |
249 | fracti – stricti | |
250 | aequis accipiunt animis donantve corona. | donant – donantque coronam |
251 | syllaba longa brevi subiecta vocatur iambus, syllaba longa brevi subiecta vocatur iambus, | sillaba nona subiuncta |
252 | pes citus: unde etiam trimetris adcrescere iussit | iri metris accedere – accrescere |
253 | nomen iambeis, cum senos redderet ictus, | momen iambeis. – iambis |
254 | ||
255 | tardior ut paulo graviorque veniret ad auris, | paulum aures |
256 | spondeos stabilis in iura paterna recepit spondeos stabilis in iura paterna recepit spondeos stabilis in iura paterna recepit | spondios stabiles paterna in iura alterna |
257 | paciens | |
258 | accii – achi – aci | |
259 | nobilibus trimetris adparet rarus et enni nobilibus trimetris adparet rarus et enni nobilibus trimetris adparet rarus et enni nobilibus trimetris adparet rarus et enni | mobilibus appar& rarus: ennii enni ¦¦ in scaenum missus – enni. ¦¦ in scenam missus |
260 | in scaenam missos cum magno pondere versus | cenam – scenam magno cum pondere – magno quod pondere |
261 | aut operae celeris nimium curaque carentis aut operae celeris nimium curaque carentis | opere sceleris nimium celeris |
262 | ignotae | |
263 | non quivis videt inmodulata poemata iudex | immodulata poemate |
264 | et data romanis venia est indigna poetis. et data romanis venia est indigna poetis. et data romanis venia est indigna poetis. | sed venias – veniast iniusta |
265 | idcircone vager scribamque licenter? an omnis idcircone vager scribamque licenter? an omnis | iccirco – iccircone et – ut omnes |
266 | visuros peccata putem mea, tutus et intra | extra mea, tutus et intra ¦¦ spen veniae cautus? – mea? tutus et intra ¦¦ spen veniae cautus |
267 | spem veniae cautus? vitavi denique culpam, spem veniae cautus? vitavi denique culpam, | venie incautus vitavi |
268 | greca | |
269 | ||
270 | at vestri proavi plautinos et numeros et | aut nostri |
271 | pacienter | |
272 | ne dicam stulte, mirati, si modo ego et vos ne dicam stulte, mirati, si modo ego et vos | nec – non stulte dicam miratis modo |
273 | scimus inurbanum lepido seponere dicto scimus inurbanum lepido seponere dicto | laepido sepondere dictu – dictum |
274 | digito | |
275 | ||
276 | dicitur et plaustris vexisse poemata thespis, dicitur et plaustris vexisse poemata thespis, dicitur et plaustris vexisse poemata thespis, | plauctus – plausis – plautus vixisse vectasse per hellada tesphis – thepsis – thesphis |
277 | quae canerent agerentque peruncti faecibus ora. quae canerent agerentque peruncti faecibus ora. quae canerent agerentque peruncti faecibus ora. | qui infecti fecibus atris – ora, |
278 | post hunc personae pallaeque repertor honestae post hunc personae pallaeque repertor honestae | persone palleque honeste |
279 | aeschylus et modicis instravit pulpita tignis aeschylus et modicis instravit pulpita tignis | aeschinus – aescinus pulputa pulpitat ignis |
280 | et docuit magnumque loqui nitique cothurno. | nit coturno |
281 | comedia | |
282 | vis | |
283 | ||
284 | obtinuit – opticuit | |
285 | ||
286 | greca | |
287 | ||
288 | vel qui praetextas vel qui docuere togatas. vel qui praetextas vel qui docuere togatas. | ut qui pretextas togatis |
289 | nec virtute foret clarisve potentius armis nec virtute foret clarisve potentius armis | virtutem clarisque potencius |
290 | quam lingua latium, si non offenderet unum | qua lacium |
291 | nos, o – usu – versu | |
292 | rependite – reprendite | |
293 | cohercuit | |
294 | praesectum deciens non castigavit ad unguem. | perfectum – presectum decies |
295 | ||
296 | elicone | |
297 | ungues | |
298 | non barbam, secreta petit loca, balnea vitat. | barbas fugit |
299 | nanciscetur enim pretium nomenque poetae, | precium poeta – poete |
300 | si tribus anticyris caput insanabile numquam | antecyris – anticiris nunquam |
301 | levis – levus – stultus | |
302 | qui purgor bilem sub verni temporis horam. qui purgor bilem sub verni temporis horam. | pugor – pungor – purger – purgo bili auram |
303 | ||
304 | nil tanti est. ergo fungar vice cotis, acutum nil tanti est. ergo fungar vice cotis, acutum | tanti est ergo – tantis tergo ego sed – ergo sed – sed ego |
305 | reddere quae ferrum valet exsors ipsa secandi; | etsors exors ipsa – exortita – exsortita |
306 | munus et officium, nil scribens ipse, docebo, | offitium nihil |
307 | parentusopes | |
308 | quid deceat, quid non, quo virtus, quo ferat error. quid deceat, quid non, quo virtus, quo ferat error. quid deceat, quid non, quo virtus, quo ferat error. | at deceat – qui deceat doceat qui non iustus |
309 | scribendi recte sapere est et principium et fons. scribendi recte sapere est et principium et fons. | sapere recte est principium |
310 | rem tibi socraticae poterunt ostendere chartae | socratice cartae – charte – kartae |
311 | sequontur – sequuntur | |
312 | quid dicit | |
313 | quos ita more | |
314 | quod sit conscripti, quod iudicis officium, quae quod sit conscripti, quod iudicis officium, quae quod sit conscripti, quod iudicis officium, quae | quid sit conscripti, quid quo iudicis offitium officiumque |
315 | ||
316 | persona | |
317 | iubbo – videbo | |
318 | doctum imitatorem et vivas hinc ducere voces. | veras reddere |
319 | interdum speciosa locis morataque recte | spetiosa iocis |
320 | ||
321 | ||
322 | quam versus inopes rerum nugaeque canorae. | regum nugeque |
323 | grais ingenium, grais dedit ore rotundo | gragus – graiis rutundo |
324 | musa loqui, praeter laudem nullius avaris. | mulsa propter |
325 | racionibus | |
326 | discunt in partis centum diducere. ‘dicat | partes dicas |
327 | filius albini: si de quincunce remota est filius albini: si de quincunce remota est filius albini: si de quincunce remota est filius albini: si de quincunce remota est filius albini: si de quincunce remota est | fillius albani alba nisi dequincuncere motast sede quinqunce remotast |
328 | uncia, quid superat? poteras dixisse’. ‘triens’. ‘eu, uncia, quid superat? poteras dixisse’. ‘triens’. ‘eu, uncia, quid superat? poteras dixisse’. ‘triens’. ‘eu, uncia, quid superat? poteras dixisse’. ‘triens’. ‘eu, | uncta – untia superest – superet poterat – poteris – potes – properat dixisse’. ‘triens’ – dixisse, triens?’ en – est – hem – heu – heus |
329 | rem poteris servare tuam. redit uncia, quid fit? rem poteris servare tuam. redit uncia, quid fit? | reddit unctia – untia est – sit |
330 | ‘semis.’ an, haec animos aerugo et cura peculi ‘semis.’ an, haec animos aerugo et cura peculi ‘semis.’ an, haec animos aerugo et cura peculi ‘semis.’ an, haec animos aerugo et cura peculi | senis ad – at hec erugo peculii |
331 | cum semel imbuerit, speremus carmina fingi | inbuerit speramus |
332 | cupresso! | |
333 | ||
334 | aut simul et iucunda et idonea dicere vitae. aut simul et iucunda et idonea dicere vitae. aut simul et iucunda et idonea dicere vitae. aut simul et iucunda et idonea dicere vitae. | et simul similet iucunda simul et idonea iocunda iucundaetidonea |
335 | quidquid praecipies, esto brevis, ut cito dicta | quicquid precipies |
336 | percipiant animi dociles teneantque fideles: | animo teneant et |
337 | omne supervacuum pleno de pectore manat. | omnes corpore |
338 | ||
339 | ne quodcumque volet poscat sibi fabula credi ne quodcumque volet poscat sibi fabula credi | nec velit poscet – posset |
340 | neu pransae lamiae vivum puerum extrahat alvo. neu pransae lamiae vivum puerum extrahat alvo. neu pransae lamiae vivum puerum extrahat alvo. | prensae vium extrahet albo |
341 | ||
342 | celsi praetereunt austera poemata ramnes: | praeter cunctaura rannes |
343 | ||
344 | ||
345 | hic meret aera liber sosiis, hic et mare transit hic meret aera liber sosiis, hic et mare transit hic meret aera liber sosiis, hic et mare transit | maeret ae – aere – aerea – era – ere sosis |
346 | evum | |
347 | ||
348 | nam neque chorda sonum reddit quem volt manus et mens, nam neque chorda sonum reddit quem volt manus et mens, | corda vul – vult |
349 | persepe – reddit – remutit – remuttit | |
350 | nec semper feriet quodcumque minabitur arcus. nec semper feriet quodcumque minabitur arcus. nec semper feriet quodcumque minabitur arcus. | non fieret cuicunque – quodcunque |
351 | pura | |
352 | ||
353 | aut humana parum cavit natura. quid ergo est? | ergost |
354 | ||
355 | quamvis est monitus, venia caret, et citharoedus quamvis est monitus, venia caret, et citharoedus | quavis at citharoedus – ut citharoedus citharedus – cytharoedus |
356 | ridetur, chorda qui semper oberrat eadem, | corda oberret |
357 | sic mihi, qui multum cessat, fit choerilus ille, sic mihi, qui multum cessat, fit choerilus ille, | multum mihi qui cherilus – choerilos choerilus ille, ¦¦ quem – choerilus, ille ¦¦ quem |
358 | quem bis terve bonum cum risu miror; et idem quem bis terve bonum cum risu miror; et idem | vis terque at |
359 | indignor, quandoque bonus dormitat homerus; indignor, quandoque bonus dormitat homerus; indignor, quandoque bonus dormitat homerus; | indignor quandoque indignor ... homerus – indigner ... homerus? quando usque omerus |
360 | verum operi longo fas est obrepere somnum. verum operi longo fas est obrepere somnum. | opere – opere in ignoscere obreppere sonnum |
361 | ut pictura poesis: erit quae, si propius stes, | pictura, poesis erit quae si poessis |
362 | te capiat magis, et quaedam, si longius abstes; | capiet adstes – aptes |
363 | hec | |
364 | nusquam | |
365 | haec placuit semel, haec deciens repetita placebit. haec placuit semel, haec deciens repetita placebit. | hic placuit semel, hic decies – deties |
366 | ||
367 | ||
368 | tollerabile | |
369 | recte concedi: consultus iuris et actor recte concedi: consultus iuris et actor recte concedi: consultus iuris et actor | concedit concedi. et consultus consultis auctor |
370 | deserti | |
371 | messallae nec scit quantum cascellius aulus, messallae nec scit quantum cascellius aulus, messallae nec scit quantum cascellius aulus, messallae nec scit quantum cascellius aulus, | mesalae – mesaliae – messalae – messaliae miscit – nescit casellius – castellius auli cascellii aurus – ausus |
372 | ||
373 | non homines, non di, non concessere columnae. non homines, non di, non concessere columnae. | non dii, non homines dii colunnae |
374 | ut gratas inter mensas symphonia discors ut gratas inter mensas symphonia discors | grates – gratis – gretas simphonia dicors |
375 | et crassum unguentum et sardo cum melle papaver et crassum unguentum et sardo cum melle papaver | grassum ungentum |
376 | offendunt, poterat duci quia cena sine istis: offendunt, poterat duci quia cena sine istis: offendunt, poterat duci quia cena sine istis: | duci poterat caena illis |
377 | animus | |
378 | si paulum summo decessit, vergit ad imum. si paulum summo decessit, vergit ad imum. | a summo discessit pergit |
379 | ||
380 | qui nescit | |
381 | ne spissae risum tollant inpune coronae: | spisse impune |
382 | versum | |
383 | liber et ingenuus, praesertim census equestrem liber et ingenuus, praesertim census equestrem | ingenus presertim equestre |
384 | vicioque | |
385 | tu nihil invita dices faciesve minerva: | nichil faciesque – fatiesque |
386 | iudicium stea – iudicium est ea – iudicium esto, ea – iuditium est ea | |
387 | scripseris, in maeci descendat iudicis auris scripseris, in maeci descendat iudicis auris | maecii – maeti – mecii – meti – metij descendas aures |
388 | prematur in annum ¦¦ membranis – prematur in annum, ¦¦ membranis – prematur in annum. ¦¦ membranis – prematur. in annum ¦¦ membranis | |
389 | menbranis | |
390 | quod non edideris, nescit vox missa reverti. | edederis vos |
391 | silvestres | |
392 | cedibus et victo | |
393 | dictus ob hoc lenire tigres rabidosque leones; dictus ob hoc lenire tigres rabidosque leones; dictus ob hoc lenire tigres rabidosque leones; | ab linire tigris – tygres – tygris rapidasque – rapidosque |
394 | dictus et amphion, thebanae conditor urbis, | amphyon acris |
395 | ||
396 | sapiencia | |
397 | publica privatis secernere, sacra profanis, | puplica saxa |
398 | ||
399 | ||
400 | honos | |
401 | ||
402 | tyrtaeusque mares animos in martia bella | dircaeusque – dirceusque – dircheusque – dyrceusque – pyrcaeusque – pyrceusque – tirceusque – tyrcaeusque – tyrceusque – tyrteusque – tyrtheusque marcia |
403 | sortis | |
404 | viaest – viest | |
405 | pieriis temptata modis ludusque repertus | pleris reperitus |
406 | ||
407 | sit tibi musa lyrae sollers et cantor apollo. sit tibi musa lyrae sollers et cantor apollo. | lirae – lyra soleas – solers appollo – opollo |
408 | ||
409 | quaesitum est: ego nec studium sine divite vena quaesitum est: ego nec studium sine divite vena | qaesitum stego – quaesitum est ego – quesitum est ego ne dnuite |
410 | possit | |
411 | ||
412 | moetam | |
413 | fecit | |
414 | abstinuit venere et vino; qui pythia cantat abstinuit venere et vino; qui pythia cantat | astinuit baccho pithia – pithya |
415 | tibicen, didicit prius extimuitque magistrum. | dedicit – dicit primus |
416 | nunc satis est dixisse ‘ego mira poemata pango; nunc satis est dixisse ‘ego mira poemata pango; nunc satis est dixisse ‘ego mira poemata pango; | nec – non – num et fingo |
417 | occupet extremum scabies; mihi turpe relinqui est | turpe est relinqui – turpe reliqui |
418 | et quod non didici sane nescire fateri’. | dedici sane, nescire |
419 | ||
420 | adsentatores iubet ad lucrum ire poeta | adsentatoris – assentatores ad lucrum iubet |
421 | dives agris, dives positis in fenore nummis. | agri foenore |
422 | si vero est, unctum qui recte ponere possit si vero est, unctum qui recte ponere possit si vero est, unctum qui recte ponere possit si vero est, unctum qui recte ponere possit si vero est, unctum qui recte ponere possit | sin verost iunctum recte qui iussit |
423 | et spondere levi pro paupere et eripere artis | paupare atris |
424 | litibus inplicitum, mirabor, si sciet inter– | implicitum sciat |
425 | ||
426 | tu seu donaris seu quid donare voles cui, tu seu donaris seu quid donare voles cui, tu seu donaris seu quid donare voles cui, tu seu donaris seu quid donare voles cui, tu seu donaris seu quid donare voles cui, | tu, se quid quod velis qui – quoi |
427 | ||
428 | laetitiae; clamabit enim ‘pulchre, bene, recte’, | laeticiae – leticie – letitiae pulchrae – pulcre |
429 | pallescet super his, etiam | |
430 | rore mallet | |
431 | ut quae conductae | |
432 | fatiunt | |
433 | laudato ore | |
434 | reges dicuntur multis urgere culillis reges dicuntur multis urgere culillis | multi surgere. cui. illis urguere cululis – culullis |
435 | et torquere mero, quem perspexisse laborent | prospexisse laborant |
436 | an sit amicitia dignus; si carmina condes, | amicicia sic carmina |
437 | numquam te fallent animi sub vulpe latentes. numquam te fallent animi sub vulpe latentes. numquam te fallent animi sub vulpe latentes. numquam te fallent animi sub vulpe latentes. | nec quam – nunquam fallant – fallunt volpes volpe latentis |
438 | quintilio siquid recitares, ‘corrige sodes | quinctilio corrigere |
439 | agebat | |
440 | tero | |
441 | et male tornatos incudi reddere versus. | aut ter natos – torquatos |
442 | ||
443 | nullum ultra verbum aut operam insumebat inanem, nullum ultra verbum aut operam insumebat inanem, | nil ultra verbi aut operae insumebat ianis sumebat inane |
444 | ||
445 | vir bonus et prudens versus reprehendet inertis, | reprehendæt – reprendit inertes – inhertes |
446 | culpabit duros, incomptis adlinet atrum | inconptis alinet – allinet – obelum |
447 | transverso calamo signum, ambitiosa recidet | transvorso ambiciosa |
448 | ornamenta, parum claris lucem dare coget, | claris coget dare lucum – lucem claris dare cogit cogit |
449 | motanda | |
450 | fiet aristarchus; non dicet ‘cur ego amicum | aristarcus nec |
451 | nuge | |
452 | sinistrae | |
453 | urguet | |
454 | ||
455 | vesanum tetigisse timent fugiuntque poetam | vesanum fugientque |
456 | secuntur – sequntur | |
457 | ructator | |
458 | si veluti merulis intentus decidit auceps | sic merolis |
459 | in puteum foveamve, licet ‘succurrite’ longum | foveamque succurritæ |
460 | ne | |
461 | si curet quis opem ferre et demittere funem, | si quis curat dimittere |
462 | proiecerit | |
463 | poete | |
464 | immortalis | |
465 | dum cupit empedocles, ardentem frigidus aetnam | enpedocles &hnam – ethnam – hethnam |
466 | ||
467 | invictum | |
468 | ||
469 | vivet | |
470 | nec satis adparet, cur versus factitet, utrum | apar& dictitet |
471 | minxerit in patrios cineres an triste bidental | mixerit aut |
472 | moverit incestus: certe furit ac velut ursus, | incertus velud |
473 | obiectos caveae valuit si frangere clatros, | obiectas clatror |
474 | ||
475 | vere | |
476 |
TESTIMONIA
Ln. 1 sq. Petrus Cluniacensis epist. IIII 17 [biblioth. Cluniac. p. 816-b] et legis Sarracenorum synops. p. 1113-e: ‘et sic undique monstruosus, ut ille ait, humano capiti cervicem equinam (equinam cerv: epist. IIII 17) et plumas avium copulat’
Ln. 1 sq. Symmachus epist. I 4: ‘haud ita Flaccus tuus praecepit in illis poeticae artis edictis, quorum hoc memini esse principium: ne humano capiti cervix equina iungatur’
Ln. 1—4. Quintilianus instit. VIII 3, 60: ‘id enim tale monstrum, quale Horatius in prima parte libri de arte poetica fingit: humano capiti — velit et cetera ex diversis naturis subiciat’
Ln. 1—4. cf. Ioannes Saresberiensis policr. II 18: ‘disiuncta coniungit, ut si humano capiti cervicem iungat equinam varias inducens undique plumas, ut iuxta poetam turpiter atrum desinat in piscem mulier formosa superne’
Ln. 1—4. Petrus Cluniacensis epist. I 16 [biblioth. Cluniacens. ed. Marrier. p. 637-c]: ‘ne forte iuxta poetam humano capiti cervicem pictor equinam iungere videaris, et mulierem formosam superne in atrum piscem desinere cogas’
Ln. 2. cf Prudentius contra Symmachum II 50 sq.: ‘desine terga hominis plumis obducere; frustra fertur avis mulier magnusque eadem dea vultur’
Ln. 3 sq. cf Ioannes Saresberiensis policr. II 15: ‘phantasma, quum rerum ignotae videntur species ... a natura discrepantes, ut si forte nec pes nec caput uni reddatur formae, dura tetrum desinit in piscem mulier formosa superne’
Ln. 4. ‘faciem formosa superne’ schol. Lucan. VIIII 317
Ln. 7—9. ‘velut aegri somnia vanas fingentis species, ut — formae’ Ioannes Saresberiensis policr. VII 12
Ln. 8 sq. cf Ioannes Saresberiensis policr. II 15: ‘phantasma, quum rerum ignotae videntur species ... a natura discrepantes, ut si forte nec pes nec caput uni reddatur formae, dura tetrum desinit in piscem mulier formosa superne’
Ln. 9 sq. ‘pictoribus — potestas’ Venantius Fortunatus V 4 p. 170
Ln. 9. florileg. Nostradam.
Ln. 11. ‘veniam’ incerti exc. arg. gr. § 26 p. 207 Eichenf. et Endl.
Ln. 13. ‘geminentur’ incerti exc. arg. gr. § 26 p. 207 Kichenf. et Endl.
Ln. 18. Porph. ad c. IIII 4, 38
Ln. 18. annales Stadenses a. 1224 [Pertz. XVI p. 358]
Ln. 19—22. om. ‘si — pingitur’ florileg. Nostradam.
Ln. 20. ‘exspes’ incerti excerpta argumenti grammatici § 26 p. 207 Eichenf. et Endlich.
Ln. 20 sq. huc respexisse videatur Persius 1, 88 sq.: ‘cantas cum fracta te in trabe pictum ex umero portes’
Ln. 21 sq. ‘amphora — exit?’ Hieronym. ep. ad Marcellam 27, 3
Ln. 21 sq. flor. Paris. 8069
Ln. 21 sq. floril. Cusanum C. 14.
Ln. 21 sq. annales s. Disibodi a. 1090 [Pertz. XVII p. 12] chronic. a. 1150 [Perz. VIII p. 246]
Ln. 21 sq. cf Hieronymus epist. 107 ad Laetam 3: ‘paene lapsus sum ad aliam materiam et currente rota, dum urceum facere cogito, amphoram finxit manus’
Ln. 21 sq. Apollinaris Sidonius epist. VIIII 16: ‘secundum regulas Flacci ubi amphora coepit instituti urceus potius exisse videatur’
Ln. 21 sq. Regino Prumiensis de harmonica institutione 17 [I p. 244 Gerbert]: ‘currente rota amphora cepit institui: cur urceus exit?’
Ln. 23. cf ‘ecbasis captivi vv. 719 sq. ‘fiat velle tuum, simplex dumtaxat et unum, sit fixum quod vis, sit vivax gratia nobis’
Ln. 25 sq. ‘cui contraria est ea, qua fit ex vicino transitus ad diversa ut similia: brevis esse laboro, obscurus fio et quae secuntur’
Ln. 25 sq. Quintil. VIIII 3, 65; idemque VIII 3, 82: ‘âñᾰ÷õëïãίáí male imitantes sequitur obscuritas’
Ln. 25 sq. cf Ausonius epist. 19 post v. 10 p. 267 Bipont.: ‘iucundissimum poema ... in epitomen coegisti tanta elegantia, solus ut mihi videare assecutus, quod contra rerum naturam est, brevitas ut obscura non esset’
Ln. 25—31. florileg. Nostradam.
Ln. 30. cf vita Benedicti abbatis Consensis prolog. [Pertz. XIIII = XII p. 197]: ‘sed ne iam videar delfinum silvis appingere, fluctibus aprum’
Ln. 32. ‘Aemilium ludum’ incerti exc. arg. gr. § 51 p. 210 Eichenf. et Endl.
Ln. 32—37. Ioannes Saresberiensis policr. prolog. I. VI
Ln. 33. ‘et — capillos’ Servius ad Aen. VI 848
Ln. 35. hunc’ incerti exc. arg. gr. § 51 p. 210 Eichenf. et Endl.
Ln. 45. Servius ad georg. II 475 ad Aen. I1II 412; 415
Ln. 47 sq. ‘dixeris — nonum’ Priscianus instit. XVIII 12, 101
Ln. 47 sq. historia pontificalis 12 [mon. Germ. SS. XX 526]
Ln. 47 sq. cf Persius s. 5, 14: ‘verba togae sequeris iunctura callidus acri’
Ln. 47—51. florileg. Nostradam.
Ln. 50. schol. Lucan. II 543. glossarium Mai [classic, auct. VIII 130]
Ln. 50. ‘cinctutis’ incerti exc. gramm. § 51 p. 210 Eichenf. et Endl.
Ln. 52 sq. ‘et — detorta’ Servius volgatus ad Aen. IIII 34
Ln. 55 sq. ‘ego — invideor’ Priscianus instit. XVIII 18, 138
Ln. 56. ‘ut in arte poetica: invideor *(φ)θόνοῦμαι*’ schol. Ã epist. I 6, 21
Ln. 56. ‘invideor’ Pseudoaugustinus de grammatica c. 15
Ln. 58—63. ‘Licuit — nostraque’ flor. Nostr.
Ln. 60 sq. cf Hieronymus praefat. ad II. libr. Osee [Vallars. VI p. 54]: ‘postquam autem reversa fuerit terra in terram suam et tam nos qui scribimus, quam eos qui de nobis iudicant, pallida mors [Hor. c. I 4, 13] subtraxerit et alia venerit generatio primisque foliis virens silva succreverit, tunc sine nominum dignitate sola iudicantur ingenia’
Ln. 60—62. Diomedes p. 400 Ê.
Ln. 60. ‘Valerius ... Horatium dixisse ait: ut silvae flores pronos mutantur in annos et prima cadunt, ita verborum vetus interit (interit’ cod.) aetas, et nova iuvenum ritu florent modo nata vigentque (motat augentq; cod.) et rel.’ excerpt. ex comm. in Donat. vol. V p. 326 K. ex cod. Lavantino saec. VIIII
Ln. 62. cf Terentius Scaurus apud Gainfredum p. 19 [classic. auct. ed. Mai. V p. 150]: ‘postrema aetas mundi ut disciplinam pristini saeculi, ita et sermonem fastidire coepit et nova parere verba, quae iuvenum ritu florent et vigent’
Ln. 63. ‘debemur — nostraque’ Servius ad Aen. VIIII 96
Ln. 63. florilegium Parisin. 8818-a
Ln. 63. Hildebertus moral. philos. p. 971
Ln. 63. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67.
Ln. 63. vita Adalberonis c. 11 [Pertz. XIIII = XII p. 134]
Ln. 63 sq. receptus — arcet’ Quintilianus instit. VIII 6, 23
Ln. 63—65. Priscianus instit. VI 16, 83
Ln. 65. ‘Horatius corripuit, ut: sterilisque diu palus aptaque remis’ Servius ad Aen. VI 107.
Ln. 65. ‘sterilisque — remis’ Servius ad Aen. II 69
Ln. 65. ‘sterilisque — remis’ Servius Honoratus de finalibus 6 p. 452 K.
Ln. 68. ‘...de fluvio: doctus iter melius’ Porph. ad epist. I 14, 30
Ln. 68—72. ‘Mortalia — loquendi’ florileg. Nostradam.
Ln. 68—72. ‘mortalia facta peribunt’ florilegium Paris. 8818-a
Ln. 68—72. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 69. cf ecbasis captivi v. 720: ‘... sit vivax gratia nobis’
Ln. 70—72. Ioannes Saresberiensis metalog. I 16; III 3
Ln. 72. Ioannes Saresberiensis metalog. III 4
Ln. 73 sq. Marius Victorinus I 12, 5 p. 66 Gaisf.
Ln. 73 sq. Ioannes Victoriensis p. 273 B.
Ln. 75 sq. Marius Plotius III 45 p. 258 Gaisf.
Ln. 75 sq. Charisius p. 202 K.: ‘Horatius (Persius cod. Neapol.) epistolarum: versibus impariter iunctis’
Ln. 75 sq. ‘impariter ... adverbium ... figuravit’ Q. Terentius Scaurus in commentariis in artem poeticam lib. X apud Charis. 1. 1.
Ln. 77. cf Terentianus Maurus 1721: ‘pentametrum dubitant quis primus finxerit auctor, quidam non dubitant dicere Callinoum’
Ln. 77 sq. Marius Plotius III 44
Ln. 78. ‘certant — est’ annales Stadenses a. 1224 [Pertz. XVI p. 358]
Ln. 78. ‘et — est’ Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 78. chronic. Magni Presb. a. 1209 [Pertz. XVII p. 626]
Ln. 79. nescio an huc respexit Apollin. Sidonius c. 9, 211: ‘non laesi Archilochi feros iambos’
Ln. 79—82. Porphyrion interpolatus, non codd., ad c. I 16, 2
Ln. 85. cf Statius s. I 6, 41: ‘non sic libera vina tunc fluebant’
Ln. 86. Acr. ad v. 89
Ln. 88. Hieronymus contra Ruffinum lib. I c. 17 [Vallars. II p. 473-c]: ‘nec Horatium audiunt commonentem: cur — malo’
Ln. 88. florileg. Nostradam.
Ln. 90 sq. Marius Plotius IIII 8 p. 269 Gaisf.
Ln. 92. florileg. Nostradam.
Ln. 92. Ioannes Saresberiensis policr. I 4; metalog. II 19
Ln. 93. Donatus ad Terent. adelph. V 3, 3 eq.
Ln. 94. Hieronymus epist. 54 ad Furiam 2 [Vallars. 1 p. 282-e]
Ln. 97. ‘ut superius (sup Barcin.): proicit (prospicit ó, pro hic Barcin.) ampullas’ schol. Ã epist. I 3, 14
Ln. 99. Adae de Fulda musicae pars secunda c. 11 [III p. 353 Gerbert.]
Ln. 99—103. florileg. Nostradam.
Ln. 100. Servius [Sergius] comm. in Donatum p. 415 K.
Ln. 101 sq. cf Senec. de ira II 2, 5: ‘inde est quod adridemus ridentibus et contristat nos turba maerentium’; de dementia II 6, 4: ‘semper adridere ridentibus’
Ln. 101—103. ‘ut — tibi ipsi’ Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 102 sq. ‘si vis — tibi’ Ioannes Saresberiensis metal. I 17
Ln. 104 sq. ‘male — ridebo’ Ioannes Saresberiensis metalog. I 17
Ln. 104—111. ‘Male si — lingua’ florileg. Nostradam.
Ln. 105 sq. ‘tristia mestum vultum verba decent’ Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 105 sq. Ioannes Victoriensis V 9 p. 411 B.
Ln. 105—107. ‘tristia — dictum (sic)’ florilegium Paris. 8069
Ln. 105—117. ‘tristia — agelli’ Hildebertus moral. philos. p. 984
Ln. 106. Conradi de Fabaria casus s. Galli c. 11 [Pertz. II p. 174]
Ln. 106. ‘vultum verba decent’ florilegium Paris. 8818
Ln. 108—111. Ioannes Saresberiensis metalog. I 17
Ln. 113. florilegium Cusanum C 14 ex Pph. non ex Hor.
Ln. 114—116. ‘intererit — fervidus’ Servius interpolatus (saec. XV) ad Aen. XII 18
Ln. 114—124. florileg. Nostradam.
Ln. 116. cf Avien. progn. 468: ‘sique sues lentae, si lanae sedula nutrix’
Ln. 117. cf Ovid. fast. V 499: ‘forte senex Hyrieus angusti cultor aagelli’
Ln. 120. ‘ponere dicit scribere, ut Horatius: scriptor — Achillem’ schol. Pers. 1, 70
Ln. 120. ‘si — Achillen’ Porph. ad art. poet. 190
Ln. 122. ‘iura — nata’ Servius ad Aen. II 29
Ln. 124. cf Ovidius trist. I 5, 22: ‘fecerunt furiae, tristis Oresta, tuae’
Ln. 126. ‘servetur ad imum’ ecbasis captivi v. 830
Ln. 126 sq. ‘hoc praecipit Horatius in arte poetica: servetur — constet’ Servius ad Aen. VI 176 interpolatus (saec. XV)
Ln. 128—135. florileg. Nostradam.
Ln. 133 sq. ‘nec — interpres’ Servius ad Aen. I 223; XI 1
Ln. 133 sq. Hieronymus epist. 57 ad Pammachium 5 [Vallars. I p. 309-a], hic praemissis: ‘sed et Horatius vir acutus et doctus hoc idem in arte poetica erudito interpreti praecipit’
Ln. 134. ‘nec — artum’ tractat. Vindobon. ad art. poet. v. 149
Ln. 138. cf Quintilianus instit. 1 5, 6: ‘occurrat mihi forsan aliquis: quid hic promisso tanti operis dignum?’
Ln. 138. Petrus Cluniacensis epist. IIII 17 [biblioth. Cluniac. p. 829-e]: ‘sed ne de his illud usitatum dicatur: quid — hiatu?’
Ln. 138 sq. florileg. Nostradam.
Ln. 138 sq. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 139. Hieronymus advers. Iovinianum lib. I 1 [Vallars. II p. 238-a]
Ln. 139. Probus cath. p. 25 K.
Ln. 139. florilegium Paris. 8818-e
Ln. 139. florilegium Cusanum C 14
Ln. 139. Servius ad Aen. VIII 83
Ln. 139. vita Wolfhelmi abbatis Brunwilarensis c. 11 [Pertz. XIIII = XII p. 186]
Ln. 139. Gunzo Novariensis (saec. X invente) epist. ad Augienses fratres [apud Martenium vett. scriptt. ampl. coll. I p. 298-e]
Ln. 139. Iohannes de Monsterolio [ibid. II p. 1445-e]
Ln. 139. Uodalecalcus de Eginone et Herimanno c. 16 [Pertz. XIIII = XII p. 439]
Ln. 139. cf Ioannes Saresberiensis policr. I 13: ‘saepe quum parturiunt montes, procedit ridiculus mus’
Ln. 139. ‘nascetur — mus’ Quintilianus instit. VIII 3, 20
Ln. 139. ‘ridiculus mus’ ecbasis captivi v. 369
Ln. 141 sq. Ausonius periocha I. libri Odysseae eosdem versus usurpavit
Ln. 141 sq. Otto Frisingensis chronic. lib. I c. 26
Ln. 142. schol. Ã epist. I 2, 20
Ln. 142. Ioannes Saresberiensis policr. I 4
Ln. 143. florileg. Nostradam.
Ln. 147. Hieronymus epist. 10 ad Paulum [Vallars. I p. 24-à]
Ln. 151. cf Senec. Hercul. fur. 1075: ‘veris miscens falsa’
Ln. 151 sq. ecbasis captivi 482 sq.
Ln. 151 sq. ‘Sic veris — imum’ florileg. Nostradam.
Ln. 152. cf Willelmus vita s. Thomae: ‘ne primum medio, medium nec discrepet imo’
Ln. 158 sq. ‘reddere — humum’ schol. Statii Theb. IIII 257 p. 131
Ln. 158—165. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 158—174. Hildebertus moral. philos. p. 982
Ln. 158—176. ‘Reddere — adimunt’ floril. Nostradam.
Ln. 161—164. Ioannes Saresberiensis policr. VIII 24
Ln. 162. vita Adalberonis c. 1 [Pertz. XIIII = XII p. 130]
Ln. 165. schol. Ã (ó Fran. onus. Hauthal. Paulyus alii) epist. II 1, 100: ‘ut alibi: et amata relinquere pernix’
Ln. 166 sq. ‘animusque — amicitias Servius ad Aen. VIII 163
Ln. 166—168. Ioannes Saresberiensis policr. VIII 24
Ln. 169. cf Columbanus ad Sethum v. 21 [cod. Paris. 8303]: ‘multa senem fragilis vexant incommoda carnis’
Ln. 169 sq. florilegium Paris. 8818-a
Ln. 169—174. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 170. Acr. ad serm. I 1, 42: ‘ut in arte poetica: miser — uti’
Ln. 173. cf Seneca de ira II 19, 4: ‘series difficiles et queruli sunt’
Ln. 175. cf Seneca dialog. VII ad Gallionem de vita beata 20, 3: ‘ego fortunam nec venientem sentiam nec recedentem’
Ln. 175 sq. ‘multa — adimunt’ Servius ad Aen. V 344
Ln. 177. Eugraphius in Terent. Phorm. IIII 5,14: ‘partes enim virorum viros, feminarum feminas, ut docet Horatius, agere convenit’
Ln. 179. Diomedes p. 490 R.
Ln. 180 sq. ‘segnius irritant animum dimissa per aurem, quam quae sunt oculis subiecta fidelibus’ ex vita sancti Mochullei Hiberniensis episcopi [mon. Germ. SS. XX 512]
Ln. 180 sq. ‘segnius — fidelibus’ Petrus Cluniacensis contra Petrobrasianos haereticos epist. [biblioth. Cluniacens. p. 1196-c]
Ln. 180 sq. Ioannis Saresberiensis quidam amicus [apud Giles. Thomae Cantuarensis oper. IIII p. 301]
Ln. 180 sq. cf Nazarius panegyr. Constant. Aug. c. 32: ‘ad animum languidius accedunt, quae aurium via manant, quam quae oculis hauriuntur’
Ln. 180—182. ‘Segnius — spectator’ florileg. Nostradam.
Ln. 187. cf Claudianus I Eutrop. 293: ‘in volucrem Tereus, Cadmus se vertit in anguem’
Ln. 191 sq. ‘nec — incident’ Servius ad Aen. I 8; II 620; VIIII 764
Ln. 191 sq. florileg. Nostradam.
Ln. 192. ‘nec — laboret’ Diomedes p. 491 K.
Ln. 196—201. florileg. Nostradam.
Ln. 202 sq. cf Ioannes Saresberiensis policr. prolog, lib. VI: ‘nam quis a semipagano tibiam aurichalco iunctam et aemulam tubae grandioris expectet?’
Ln. 208—214. cf. Plinius nat. hist. XVI 171 D.: ‘postquam varietas accessit et cantus quoque luxuria...’
Ln. 213. ‘rusticus urbano ... turpis honesto’ ecbasis captivi v. 619
Ln. 220. Servius ad eclog. 3, 20
Ln. 220. Isidorus orig. VIII 7, 5
Ln. 220 sq. ‘carmine — nudavit’ Diomedes p. 487 K. florilegium Cusanum C 14
Ln. 220—224. ‘carmine — spectator’ Diomedes p. 491 K.
Ln. 220—224. Mar. Victorius II 4, 25 cod. Valent. fol. 35
Ln. 221. cf Ausonius Mosell. 170 sq.: ‘hic ego et agrestes Satyros et glauca tuentes Naidas extremis credam concurrere ripis’
Ln. 223. cf Ovidius metam. IIII 284: ‘dulcique animos novitate tenebo’
Ln. 224. ‘exlex’ glossarium Mai [classic. auct. VIII 200] incerti excerpta argumenti grammatici § 26 p. 207 Eichenf. et Endlich.
Ln. 230. cf Ioannes Saresberiensis policr. VIII 5: ‘nubes — captant’
Ln. 230. imitatus est Persius 5, 7: ‘grande locuturi nebulas Helicone legunto’
Ln. 232 sq. Acribo scholasticus music. p. 205 [t. II Gerbert.]
Ln. 240. ‘ex — sequar’ schol. Ã epist. II 1, 167
Ln. 240—242. ‘Ut sibi — idem’ florileg. Nostradam.
Ln. 247—250. florileg. Nostradam.
Ln. 248. Ioannes Saresberiensis policr. VIII 10: ‘offenditur enim, quibus — res’
Ln. 251 sq. ‘syllaba — citus’ Marius Plotius IIII 3
Ln. 251—262. cf. Marius Plotius IIII 30 p. 268 Gaisf.: ‘secundum rationem metri iambici huc usque extendi metrum iambicum deberet, a dimetro usque ad trimetrum, quamvis Horatius usque ad trimetrum praeceperit, cum de sexto pede vel septimo iambico nullam fecerit mentionem’
Ln. 252 sq. ‘pes — iambeis’ Pseudoacron volgatus (non Acr. ó) ad c. I 16, 24
Ln. 254—256. ‘non ita pridem — recepit’ Marius Plotius IIII 3 p. 268 Gaisf.
Ln. 257 sq. ‘non ut — socialiter’ Marius Plotius IIII 6 et IIII 7 p. 269 Gaisf.
Ln. 263. cf Auson. edyll. 4, 56: ‘te praeeunte, nepos, modulata poemata Flacci’
Ln. 267. cf ecbasis captivi v. 745: ‘hanc meruit poenam, vitasti denique culpam’
Ln. 268 sq. ‘vos — manu’ Acr. ad serm. I 3, 117
Ln. 274. Pseudoacron volgatus ad c IIII 9, 49
Ln. 274. Ioannes de Muris summa musicae c. 9 [III p. 209 Gerbert.]
Ln. 275—277. Diomedes p. 487K.
Ln. 275—280. cf. Apollinaris Sidonius carm. 9, 232—235: ‘pictum faecibus Aeschylon secutus aut plaustris solitum sonare Thespin, qui post pulpita trita sub coturno ducebant olidae marem capellae’
Ln. 275—288. Donatus (?) de tragoed. et comoedia fragm. p. XVII Klotz.
Ln. 282 sq. ‘Plerumque in vitium — regi’ florileg. Nostradam.
Ln. 283 sq. ‘lex — nocendi’ Ioannes Saresberiensis policr. VII 24
Ln. 288. Diomedes p. 489 R.
Ln. 290 sq. imit. Persius 1, 61: ‘vos o patricius sanguis’
Ln. 292—294. ‘Carmen — unguem’ florileg. Nostradam
Ln. 295. florilegium Cusanum
Ln. 297 sq. ‘Bona pars ungues non ponere — loca’ florileg. Nostradam.
Ln. 298. ‘secreta — vitat’ Pompei commentum [vol. V p. 162 Keil.]
Ln. 298. ‘balnea vitat’ Servius [Sergius] comment. in Donatum p. 431 K.
Ln. 304. Hildebertus epist. lib. I 8: ‘novimusque poetam fungi vice — secandi’
Ln. 304. cf Emisii epist. inter epist. s. Thomae Cantuarensis [IIII p. 201 Giles.]: ‘numquid tunc fungebamini vice cotis — secandi?’
Ln. 304. cf Ioannes Saresberiensis epist. 179: ‘lyricum ... imitabor fungens vice cotis — secandi’
Ln. 304 sq. ‘Fungar — secandi’ florileg. Nostradam.
Ln. 305. ‘exsors’ incerti excerpta argumenti grammatici § 26 p. 207 ed. Eichenf. et Endlich. (cf. ad vv. 20; 224)
Ln. 309. florilegia Nostrad. et Cusanum, hoc ex Porphyr., non ex Hor.
Ln. 311. Quintil. inst. I 5, 2
Ln. 311. cf Asinius Pollio apud Porphyr. ad h. v.: ‘male hercule eveniat verbis, nisi rem sequantur’
Ln. 312—316. florileg. Nostradam.
Ln. 313. ecbasis captivi v. 618
Ln. 315. ‘profecto’ incert. gramm. § 51 p. 210 Eichenf. et Endlich.
Ln. 323. ‘Grais dedit — loqui’ tractat. de duce Ernesto [VII p. 193 Haupt.]
Ln. 323. cf Apollinaris Sidonius carm. 23, 236: ‘seu linguae Argolicae rotunditate’
Ln. 323 sq. ‘Graiis ingenium — loqui’ Otto Frisingensis chronic. lib. I c. 27
Ln. 329. ‘Rem poterit servare suam’ florileg. Nostradam.
Ln. 330 sq. ‘Animos — fingi’ florileg. Nostradam.
Ln. 332. Ausonius epigr. 34, 13 sq.: ‘huius in arbitrio est, seu te iuvenescere cedro seu iubeat duris vermibus esse cibum’
Ln. 332. cf Persius 1, 42: ‘et cedro digna locutus (carmina)’
Ln. 333 sq. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 333 sq. Ioannes Saresberiensis policr. I 8
Ln. 333 sq. idem rectius metalog. II 8
Ln. 333—337. florileg. Nostradam.
Ln. 334. Servius ad Aen. VI 660
Ln. 335—337. Hildebertus moral. philos. p. 961
Ln. 336. ecbasis captivi v. 585
Ln. 339. Servius ad Aen. XII 83
Ln. 341. glossarium Mai [classic. auct. VIII 117]
Ln. 342. cf Martialis I 25, 2—4: ‘profer opus, quod nece Cecropiae damnent Pandionis arces nec sileant nostri praetereantque senes’
Ln. 343. floriegium Parisinum 8818-a
Ln. 343. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 343. Ioannes de Muris summa musicae c. 2 [III p. 195 Gerbert.]
Ln. 343. Adam de Fulda musicae part. tertia c. 8 [III p. 362 Gerbert.]
Ln. 343. Ioannes Saresberiensis metalog. II 8
Ln. 343. idem epist. 80: ‘alter enim omne tulit punctum et miscuit utile dulci’
Ln. 343 sq. florilegium Nostradamense
Ln. 344. ‘delectando — monendo’ ecbasis captivi v. 688
Ln. 347—353. ‘Sunt d: quidem — natura’ flor. Nostr.
Ln. 348—360. Ioannes Victoriensis IIII 7 p. 375 B.
Ln. 350. Servius ad Aen. VII 498 [Probus] de ultimis syllabis 242 K.
Ln. 350. florilegium Paris. 8818-a
Ln. 350. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 350. cf ecbasis captivi v. 1162: ‘non semper — areus’
Ln. 350. ‘fieret quodcunque minabitur arcus’ tractat. de duce Ernesto 4 [VII p. 197 Haupt.]
Ln. 355 sq. ‘At citharedus — eadem’ florileg. Nostradam.
Ln. 359. flor. Par. 8818-a
Ln. 359. Quintil. inst. X 1, 24: ‘cum Ciceroni dormitare interim Demosthenes, Horatio vero etiam Homerus ipse videatur’
Ln. 359. ‘quandoque — Homerus’ Vincentius Bellov. spec. hist. VII 67
Ln. 359. Gunzo Novariensis [Martenii vett. scriptt. ampl. coll. I 298-e]
Ln. 359. cf Uodalecalcus de Eginone et Herimanno c. 21 [Pertz. XIIII = XII p. 440]: nisi forte dicendum sit, te ut bonum quandoque dormitare Homerum’
Ln. 359 sq. cf Hieronymus epist. 84 ad Pammac. et Ocean. 8 [Vallars. I p. 530-c]: ‘interdum magnus dormitat Homerus, verum — somnum’
Ln. 359—365. ‘Quandoque — placebit’ florileg. Nostradam.
Ln. 360. floriegium Paris. 8069
Ln. 360. ecbasis captivi v. 1225
Ln. 363 sq. Ioannes Saresberiensis policr. III 12
Ln. 364. Petrus Pictaviensis epist. ad Petrum Cluniacensem [biblioth. Cluniac. ed. Marrier p. 617-c]
Ln. 365. florilegium Paris. 8818-a
Ln. 365. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 372—380. ‘Mediocribus — quiescit’ floril. Nostradam.
Ln. 375. ‘Sardo — papaver’ florilegium Cusanum C 14
Ln. 376. Vincentius Bellovacensis I 1
Ln. 377. [Probus] de ultimis syllabis p. 223 K.
Ln. 382. schol. Ã epist. II 1, 117: ‘ut in arte poetica: qui — fingere’
Ln. 382. florileg. Nostradam.: ‘qui — fingere’
Ln. 385. ‘quia esset observare rudis animos sub vulpe latentes, horum qui nichil invita dicant faciantve Minerva’
Ln. 385. Reineri de ineptiis cuiusdam idiotae libellus [Pertz. monum. Germ. SS. XX 593]
Ln. 388. Quintilianus praefat. ad Tryphonem § 2: ‘usus deinde Horati consilio, qui in arte poetica suadet, no praecipitetur editio nonumque prematur in annum, dabam iis otium q. s.’
Ln. 388. Flagrius ad Vergil. eclog. 9, 35: ‘Cinna Zmyrnam scripsit, quam nonum post annum. ut Catullus ait, edidit; id quod et Quintilianus ait; mule etiam Horatium in arte poetica dicunt ad eum allusisse, cum ait: nonumque prematur in annum’
Ln. 388. Gunzo Novariensis apud Marten, vett. scriptt. ampl. coll. I 297-a: ‘si quidem Cinna librum suum Smyrnam decem annis elimavit, Horatius in nonum annum carmina sine publica ostentione producenda percepit’
Ln. 389 sq. ‘Delere — reverti’ florileg. Nostradam.
Ln. 390. ‘nescit — reverti’ Augustinus epist. III 143, 4
Ln. 390. Hieronymus epist 49 ad Pammachium 2 [Vallars. I p. 234-d]
Ln. 390. Pseudoacron volgatus ad art. poet. 462 (non Acr.)
Ln. 390. Ratherius Veron. phrenes. 22 p. 242: ‘nescit enim, scribit ut Flaccus, nox missa reverti’
Ln. 390. imit. Servatius Lupus epist. 64: ‘non potest vox missa reverti’
Ln. 391—393. Servius interpolatus (cod. saec. XV) ad Aen. VI 645
Ln. 394—396. cf. Sil. It. XI 441 sq.: ‘exandita chelys lapidem testudine felix ducere et in muros posuisse volentia saxa’
Ln. 396—399. ‘fuit — ligno’ flor. Nostr.
Ln. 401 sq. Quintilianus instit. X 1, 66: ‘quid? Horatius frustra Tyrtaeum Homero subiungit?’
Ln. 408—411. Ioannes Saresberiensis metalog. I 8
Ln. 408—418. florileg. Nostradam.
Ln. 410 sq. ‘alterius — amice’ Ioannes Saresberiensis metalog. II 20 idem policr. VI 22
Ln. 414 sq. ‘qui — tibicen’ Prisciani codex interpolatus instit. XVIII 25, 247
Ln. 417. Ioannes Saresberiensis metalog. II 6
Ln. 417. ‘occupet — scabies’ Ioannes Saresberiensis policr. VII 19
Ln. 421—436. ‘Mirabor — digitus’ florileg. Nostradam.
Ln. 428—433. Ioannes Saresberiensis policr. VI 30: ‘ad singula clamat Gnatho, seu bona, seu mala sint, pulchro, bene, recte. pallescit super — movetur’
Ln. 433. ‘derisor — movetur’ Pseudoacron volgatus ad epist. I 18. 11 (non schol. Ã)
Ln. 437. florilegia Nostradam. Paris. 8818-a
Ln. 437. Basil. F IV 38
Ln. 437. Vincentius Bellovacensis specul. histor. VII 67
Ln. 437. Hildebertus moral. philos. p. 974
Ln. 437. item Wilhelmi Carnotensis electi ad Alexandrum papam [Gilberti opp. ed. Giles. II p. 212]
Ln. 437. Ioannes Saresberiensis policrat. VI 30. epist. 291
Ln. 437. cf s. Thomae epist. 50 [III p. 129 Giles.]: ‘ne vos (te Ioannes Saresberiensis policr., eum idem epist.) decipiant animi sub vulpe latentes’
Ln. 437. cf etiam Persius 5, 117: ‘astutam vapido servas sub pectore volpem’ et Reiner, laudat. ad v. 385
Ln. 441. cf Apollinar. Sidonius ep. VIIII 13: ‘Horatiana incude formatos Asclepiadeos’
Ln. 453. ‘morbus regius’ incert. grammat. § 59 p. 210 Eich. et Endl.
Ln. 455 sq. Ioannes Saresberiensis policr. VII 12
Ln. 457. ‘hic — ructatur’ Servius ad Aen. III 576
Ln. 459 sq. ‘Horatius: licet — clamet’ Charisius p. 204 K.
Ln. 460. ‘non — curet’ ecbasis captivi v. 744
Ln. 466. cf Ovidius metam. II 280 sq.: ‘liceat periturae ... igne perire tuo’
Ln. 467. florileg. Nostradam.
Ln. 467. cf Seneca Phoen. 100: ‘occidere est vetare cupientem mori’
Ln. 471. schol. Lucan. I 608: ‘nam hodie vocatur bidental a bidentibus ibi immolatis, ut dicit Horatius’
Ln. 471. cf Persius s. 2, 27: ‘triste ... bidental’
Ln. 473. ‘obiectos valeat si frangere clathros’ glossarium Mai [classic auct. VIII 106]
Ln. 474—476. florilegium Nostradamense
Ln. 476. glossarium Mai [classic. auct. VIII 269] ecbasis captivi v. 761
Ln. 476. Otto Frisingensis de rebus gestis Friderici I. imperat. lib. I c. 16
Ln. 476. Ioannes Victoriensis I 10 p. 298 ed. B.
Ln. 476. Cisterciensis quidam in cod. Vindobon. 883 fol. 31
Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe
GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII