1 | ||
2 | ||
3 | tibure vel gabiis et tecum sic agat: ‘hic et | gabis hic est |
4 | candidus | |
5 | millibus | |
6 | verna ministeriis ad nutus aptus erilis, | adutus eriles – heriles |
7 | litterulis graecis imbutus, idoneus arti litterulis graecis imbutus, idoneus arti | literulis grecis inbutus |
8 | cuilibet: argilla quidvis imitaberis uda; cuilibet: argilla quidvis imitaberis uda; cuilibet: argilla quidvis imitaberis uda; | quilib& argille quavis – qui vis imitabimur – imitabitur |
9 | ||
10 | multa fidem promissa levant, ubi plenius aequo | lævant equo |
11 | laudat venalis qui volt extrudere merces: laudat venalis qui volt extrudere merces: laudat venalis qui volt extrudere merces: | laudet venales vult excludere |
12 | urgu& | |
13 | ||
14 | quisvis | |
15 | in scalis latuit metuens pendentis habenae,’ | sub scolis |
16 | des nummos, excepta nihil te si fuga laedat: des nummos, excepta nihil te si fuga laedat: | plani fugam laedit – ledat – ledet |
17 | ille ferat pretium poenae securus, opinor. | feret poene |
18 | prudens emisti vitiosum, dicta tibi est lex: prudens emisti vitiosum, dicta tibi est lex: | viciosum dicta est tibi lex – dicta tibi lex – dicta tibi lex est – dista tibi lex – est dicta libi lext |
19 | iniqua? ¦¦ dixi – iniqua. ¦¦ dixi | |
20 | ||
21 | talibus officiis prope mancum, ne mea saevus talibus officiis prope mancum, ne mea saevus | offitiis & – & ne – cum saevos – sevus – solus |
22 | iurgares ad te quod epistula nulla rediret. | epistola veniret |
23 | tunc | |
24 | si tamen attemptas? quereris super hoc etiam, quod | adtemptas – atemptas queris |
25 | exspectata tibi non mittam carmina mendax. | expectata mitam |
26 | lucilli | |
27 | ||
28 | veemens | |
29 | ||
30 | praesidium regale loco deiecit, ut aiunt, | presidium agunt |
31 | multatarum | |
32 | clarus ob id factum donis ornatur honestis clarus ob id factum donis ornatur honestis clarus ob id factum donis ornatur honestis | obit facti – factus hornatur – oneratur – ornatus opimis – oppimis |
33 | sestercia | |
34 | praecor | |
35 | ||
36 | verbis quae timido quoque possent addere mentem: | timidis quoque possent addere mentis menteis – mentis |
37 | mea | |
38 | grandia laturus meritorum praemia. quid stas?’ | premia qid |
39 | hec – hoc | |
40 | ibit eo quo vis qui zonam perdidit’ inquit. ibit eo quo vis qui zonam perdidit’ inquit. | quovis quo zonam inqit |
41 | congit | |
42 | graiis | |
43 | ||
44 | possem – possim – scirem | |
45 | atque inter silvas academi quaerere verum. atque inter silvas academi quaerere verum. | achademi querere rerum |
46 | dura sed emovere loco me tempora grato dura sed emovere loco me tempora grato | se demovere – sede movere – sedemovere amovere loco tempora |
47 | civilisque rudem belli tulit aestus in arma | rudae estus |
48 | resposatura | |
49 | unde simul primum me dimisere philippi, | medii misere philippis |
50 | decisis humilem pinnis inopemque paterni | decissis pennis |
51 | et laris et fundi paupertas inpulit audax et laris et fundi paupertas inpulit audax | uet laris impulit edax |
52 | ut versus facerem; sed quod non desit habentem ut versus facerem; sed quod non desit habentem | eut verus defit |
53 | quae poterunt umquam satis expurgare cicutae, | unquam expugnare |
54 | ni melius dormire putem quam scribere versus? | ne – nil quae |
55 | predantur | |
56 | ||
57 | tendunt extorquere poemata: quid faciam vis? tendunt extorquere poemata: quid faciam vis? | vendunt faciamus vis? ¦¦ denique – vis ¦¦ denique? |
58 | amantque? | |
59 | ||
60 | ||
61 | ||
62 | multa | |
63 | tu quod | |
64 | acidum invisumque | |
65 | praeter cetera me romaene poemata censes praeter cetera me romaene poemata censes | preter caetera romae mene – romana – romene |
66 | ||
67 | ||
68 | omnibus officiis; cubat hic in colle quirini, | offitiis quirino |
69 | ||
70 | intervalla vides humane commoda. ‘verum | cum mane est – haud sane – homini uni – humanae – insanum rerum |
71 | purae sunt plateae, nihil ut meditantibus obstet.’ | pluraesunt – plures sunt obsit – opstet |
72 | nempe instat | |
73 | machinat ignum | |
74 | plustris | |
75 | hac rabiosa fugit canis, hac lutulenta ruit sus: | haec furit |
76 | ||
77 | urbem, ¦¦ rite – urbes ¦¦ rite, | |
78 | ||
79 | si me – sume | |
80 | cantata – cinctuta – confracta – contacta – contexta – cunctata – non cuncta – non tacta – tractata | |
81 | ingenium, sibi quod vacuas desumpsit athenas | qui desumsit |
82 | et studiis annos septem dedit insenuitque | anos insinuitque – insonuitque |
83 | libris et curis, statua taciturnius exit | curii – curiis curis statua taciturnius, |
84 | ||
85 | fluctibus in mediis et tempestatibus urbis | luctibus immediis |
86 | verba lyrae motura sonum conectere digner? | lirae connectere |
87 | frater erat romae consulti rhetor, ut alter frater erat romae consulti rhetor, ut alter frater erat romae consulti rhetor, ut alter | suasor pactus erat romae consulto retor et |
88 | ||
89 | gracchus ut hic illi, foret huic ut mucius ille. gracchus ut hic illi, foret huic ut mucius ille. gracchus ut hic illi, foret huic ut mucius ille. | cracchus – crassus – garcchus – gracus illic foret hic ... ille – huic ... ille cius – mutius |
90 | qui minus argutos vexat furor iste poetas? | argutas versat |
91 | carmina compono, hic elegos: mirabile visu | conpono miserabile |
92 | caelatumque novem musis opus. adspice primum, | caelatum – celatumque – sacratumque opus adspice: primum |
93 | factu | |
94 | edem | |
95 | vacat | |
96 | qualem – quare | |
97 | cedimur – credimur | |
98 | ||
99 | alceus | |
100 | quis nisi callimachus? si plus adposcere visus, quis nisi callimachus? si plus adposcere visus, | callimacus apposcere – attollere |
101 | fit mimnermus et optivo cognomine crescit. fit mimnermus et optivo cognomine crescit. | inimnermus – mimnernus – mimnervus cognone crescat – crescet |
102 | irritabile | |
103 | cum scribo et supplex populi suffragia capto; | tum posco |
104 | ||
105 | obturem patulas inpune legentibus auris. obturem patulas inpune legentibus auris. | obtundem – opdurem – opturem impune auras |
106 | componunt | |
107 | fenerantur | |
108 | si taceas, laudant quidquid scripsere beati. | quicquid – quitquid scribere |
109 | ||
110 | sumet censoris | |
111 | ||
112 | et sine pondere erunt et honore indigna ferentur | spondere feruntur – fruentur |
113 | sequantur | |
114 | et versentur adhuc inter penetralia vestae; et versentur adhuc inter penetralia vestae; | dum intra veste |
115 | ||
116 | proferet in lucem speciosa vocabula rerum, | sp&iosa ucabula |
117 | ||
118 | vestas | |
119 | adscisset – asciscet – asciscit – asscisset | |
120 | vemens et liquidus puroque simillimus amni | veemens – vehemens et liquidus vehemens – et vehemens liquidus – hic vehemens, liquidus |
121 | laciumque | |
122 | compescet | |
123 | levabit cultu, virtute carentia tollet: | laevabit – lenibit calentia – carencia |
124 | ludentis speciem dabit et torquebitur, ut qui | sp&iem et qui |
125 | nunc satyrum, nunc agrestem cyclopa movetur. nunc satyrum, nunc agrestem cyclopa movetur. | satirum satyrum agrestem, nunc et cyclopa movet |
126 | pretulerim | |
127 | dum mea delectent mala me vel denique fallant, | delectant fallent |
128 | quam sapere et ringi. fuit haud ignobilis argis, quam sapere et ringi. fuit haud ignobilis argis, | ringi? aut – haut argus |
129 | traguoeclos | |
130 | in vacuo laetus sessor plausorque theatro, | letus theathro |
131 | cetera qui vitae servaret munia recto | caetera quae |
132 | vicimus | |
133 | ||
134 | et signo laeso non insanire lagoenae, et signo laeso non insanire lagoenae, | ligno leso lacaenae – lacenae – lagoene – lagenae – lagoemae – lagoene |
135 | parentem | |
136 | ||
137 | eleboro – helleboro – illeboro | |
138 | occidistis | |
139 | quod | |
140 | et demptus per vim mentis gratissimus error.’ | pretium |
141 | ||
142 | tempestium | |
143 | ||
144 | sed verae numerosque modosque ediscere vitae. | vere verae ... vitae ¦¦ vitae ... verae |
145 | hec | |
146 | si tibi nulla sitim finiret copia lymphae, | compia – coppia limphae |
147 | narrares medicis: quod quanto plura parasti, | quid quando |
148 | nanto | |
149 | vulnus | |
150 | ||
151 | ||
152 | rem di donarent, illi decedere pravam | dii donarant – donarint – donarunt |
153 | stulticiam | |
154 | plenior es, tamen uteris monitoribus isdem? | dicior racionibus – rationibus – sermonibus |
155 | at si divitiae prudentem reddere possent, at si divitiae prudentem reddere possent, | ac diviciae sapientem |
156 | si cupidum timidumque minus te, nempe ruberes, | tu – tum puderes |
157 | ||
158 | si proprium est, quod quis libra mercatus et aere est, si proprium est, quod quis libra mercatus et aere est, si proprium est, quod quis libra mercatus et aere est, | quicquid – quod vis mercatur et aere ere – hære aerest |
159 | mancipiat – mancipit – mancupat | |
160 | qui te pascit ager tuus est, et vilicus orbi, | villicus orbii |
161 | daturas | |
162 | senti – sentis | |
163 | sto – usus – uti | |
164 | merearis | |
165 | aut etiam supra nummorum milibus emptum. aut etiam supra nummorum milibus emptum. | numorum millibus epmtum |
166 | ||
167 | emptor aricini quoniam veientis et arvi | arcini quando – quidam – quondam |
168 | emptum cenat holus, quamvis aliter putat? emptis emptum cenat holus, quamvis aliter putat? emptis emptum cenat holus, quamvis aliter putat? emptis | emptor caenat – cenet olus putet |
169 | sub noctem gelidam lignis calefactat aenum; | calefectat enium |
170 | sed vocat usque suum, qua populus adsita certis | quia – quoad – quod assita |
171 | limitibus vicina refugit iurgia: tamquam limitibus vicina refugit iurgia: tamquam limitibus vicina refugit iurgia: tamquam | limmitibus refigit – refixit – refligit – refringit – refutat virga tanquam |
172 | sit proprium quicquam, puncto quod mobilis horae | quitquam orae |
173 | nunc prece, nunc pretio, nunc vi, nunc morte suprema | precio sorte |
174 | permutet dominos et cedat in altera iura. permutet dominos et cedat in altera iura. | permut& – permutat domos caedat – caedet – cedet – cedit |
175 | sic quia perpetuus nulli datur usus et heres sic quia perpetuus nulli datur usus et heres sic quia perpetuus nulli datur usus et heres sic quia perpetuus nulli datur usus et heres | si qua nulli perpetuus rerum datur nuli haeres |
176 | alternis | |
177 | quid vici prosunt aut horrea? quidve calabris | vites horrea, |
178 | emetit | |
179 | ||
180 | tirrena – tyrrena | |
181 | argentum, vestis gaetulo murice tinctas | vestes g&ulo – getulo |
182 | curet | |
183 | cur alter fratrum cessare et ludere et ungui | frater ungi |
184 | praeferat herodis palmetis pinguibus, alter | preferat – prefert polmetis |
185 | dives et inportunus ad umbram lucis ab ortu dives et inportunus ad umbram lucis ab ortu | dirus importunus |
186 | mitigat – mittiget | |
187 | scit genius, natale comes qui temperat astrum, | genus temperet |
188 | immortalis – mortalium | |
189 | quodque caput voltu mutabilis, albus et ater. quodque caput voltu mutabilis, albus et ater. | vultu motabilis alter |
190 | utar et ex modico, quantum res poscet, acervo | e poscit – possit |
191 | tolam | |
192 | quod non plura datis invenerit; et tamen idem | quot quid |
193 | velim – volo | |
194 | quamtum | |
195 | distat enim, spargas tua prodigus an neque sumptum | dista |
196 | nec | |
197 | pocius | |
198 | fruatis | |
199 | pauperies inmunda domus procul absit: ego utrum pauperies inmunda domus procul absit: ego utrum | immunda domo procul absit – domo ut procul absit – domu procul absit – domus et absit – mihi procul absit – modo procul absit – modo ut procul absit – penus procul absit – procul domus absit – procul procul absit – procul, precor, absit – tamen procul absit asit |
200 | parva an magna | |
201 | ||
202 | non tamen adversis aetatem ducimus austris, | aversis astris |
203 | viribus, ingenio, specie, virtute, loco, re | ingenita – ingenua colore |
204 | extremus | |
205 | non es avarus: abi. quid? cetera iam simul isto non es avarus: abi. quid? cetera iam simul isto non es avarus: abi. quid? cetera iam simul isto non es avarus: abi. quid? cetera iam simul isto non es avarus: abi. quid? cetera iam simul isto | quid cetera non ... ¦¦ ... caret – non es avarus? abi. quid cetera? iam simul isto ¦¦ cum vitio fuge: rite caret quid? ... ¦¦ ... fuge – quod cetera iam simul isto ¦¦ cum vitio fuge. caetera ia cetera sit dum – num |
206 | cum vitio fugere? caret tibi pectus inani cum vitio fugere? caret tibi pectus inani cum vitio fugere? caret tibi pectus inani | vicio fugae rite – fuge re – fuge rite car& pectus – rites & calet |
207 | ambitione? caret mortis formidine et ira? | ambicione dirae |
208 | ||
209 | nocturnos lemures portentaque thessala rides? | potentaque thersala – thesala – thessalla |
210 | natalis grate numeras? ignoscis amicis? natalis grate numeras? ignoscis amicis? | fataleis – natales gratae numertis |
211 | lenior et melior fis accedente senecta? | sis accendente |
212 | quid te exempta iuvat spinis de pluribus una? | exemptat – exepta iuvit – levat – vivat |
213 | vivere si recte nescis, decede peritis. | nescis recte decaede |
214 | ||
215 | equo | |
216 | rideat et pulset lasciva decentius aetas. rideat et pulset lasciva decentius aetas. rideat et pulset lasciva decentius aetas. | redeat plaudat decenti – frequentius – licentius etas |
TESTIMONIA
Ln. 4. ecbasis captivi u. 1146
Ln. 4. ‘talos — imos’ Ausonius epist. 4,48
Ln. 7. cf ecbasis captivi v. 1151: ‘litterulis ductus, multis et honoribus auctus’
Ln. 10. ‘Multa — levant’ florileg. Nostradam.
Ln. 10 sq.: ‘Multa — merces’ florileg. Basil. F. IV 38
Ln. 13. ‘nemo — tibi’ glossarium Mai [classic. auct. VIII 334]
Ln. 26—40. florileg. Nostradam.
Ln. 29. ecbasis captivi v. 1228
Ln. 41. Porphyrioni vita Horati: ‘puer admodum Romam cum parente migravit, ut ipse dicit: Romae — doceri’
Ln. 41—48. vita Horati in codice Romano [Feac II]
Ln. 44. cf Persius 4,11 sq.: ‘rectum discernis, ubi inter curva subit’
Ln. 51. cf Persius prolog. 10 sq.: ‘magister artis ingenique largitor venter, negatas artifex sequi noces’
Ln. 51. Appuleius de magia 18, 434: ‘paupertas ... omnium artium repertrix’
Ln. 55. s. Thomas epist. 191 ad Owenum regem Walliae [Giles. III 391]
Ln. 55 sq. Ioannes Victoriensis II 8 p. 321 B.
Ln. 58. ‘non — amantque’ florilegia Nostradam. et Paris. 8818-a
Ln. 61—64. florileg. Nostrad.
Ln. 62. ‘vario — palato’ ecbasis captivi v. 141
Ln. 65—69. ‘Rome ne — utrique est’ florileg. Nostradam.
Ln. 72—77. florileg. Nostradam.
Ln. 75. Donatus ad Terent. adelph. IIII 2, 21
Ln. 75. ‘hac lutulenta ruit sus’ Donatus ad Terent. adelph. IIII 2, 11
Ln. 75. cf Ausonius epist. 10, 25: ‘sus lutulenta fugit, rabidus canis impete saevo’
Ln. 75. Lactantius instit. III 8, 9: ‘verum, inquit, obscenus canis aut sus ille lutulentus...’
Ln. 76. cf Petronius sat. 115: ‘ite nunc mortales et magnis cogitationibus pectora implete’
Ln. 77. florileg. Nostradaram.
Ln. 81—84. ‘Ingenium — quatit’ florileg. Nostradam.
Ln. 106—119. florileg. Nostradam.
Ln. 122 sq. florileg. Nostradam. ‘nimie — cultu’ glossarium Mai [class. auct. VIII 306]
Ln. 125. imitat. Persius 5, 123: ‘tris tantum ad numeros satyrum moveare Bathylli’
Ln. 126—133. florileg. Nostradam.
Ln. 135—142. florileg. Nostradam.
Ln. 141. ecbasis captivi v. 1226
Ln. 142. cf ecbasis captivi v. 1227: ‘me tempestivum psalmis concedere ludum’
Ln. 144. florileg. Nostradam.
Ln. 146—157. florileg. Nostradam.
Ln. 159. Eutyches II 11 p. 480 Ê.: Hor. serm. lib. II: ‘quaedam, si credis consultis, mancipat usus’
Ln. 169. cf ecbasis captivi v. 1212: ‘sub noctem gelidumque foco calefactat amicum’
Ln. 170. ‘qua populus adsita surgit’ Agroetius p. 2274 P.
Ln. 170 sq. ‘qua — iurgia’ Servius ad Aen. VI 603
Ln. 170 sq. glossarium Mai [classic. auct. VIII 54]
Ln. 170 sq. ‘populus — iurgia’ glossarium Mai [classic. auct. VIII 436]
Ln. 170 sq. ‘et populus — limitibus’ glossarium Mai [classic. auct. VIII 522]
Ln. 172—174. Willelmus vita s. Thomae [Giles. II 325]: ‘nil proprium dicens quod puncto mobilis horae — iura’
Ln. 172—177. ‘Non proprium — horrea’ florileg. Nostradam.
Ln. 173. cf Ovid. fast. II 806: ‘nec prece nec pretio nec movet illo minis’
Ln. 178—186. ‘si metit — agrum’ florileg. Nostrad.
Ln. 184. Priscianus instit. VI 11, 61
Ln. 189. ‘albus et ater’ florilegium Cusan. [cod. saec. XII]
Ln. 190. iam schol. Ã confert Pers. 6, 22: ‘utar ego, utar’
Ln. 190—198. florileg. Nostradam.
Ln. 197. glossarium Mai [classic. auct VIII 23]: ‘unde Horaius in epistolarum libro: ac potius festis puer ut quinquatribus’
Ln. 197. idem [classic. auct. VIII 487]: ‘unde Horatius in epistolis: an potius puer festis quinquatribus’
Ln. 197. schol. Lucan. Berolin. I 254: ‘instituerunt sacrificia Minervae per quinque dies, quos Horatius vocat quinquatria’
Ln. 198—213. florileg. Nostradam.
Ln. 208. glossarium Mai [classic. auct. VIII p. 519]
Ln. 210. ‘natalis — numeras’ Servius ad eclog. 3, 76
Ln. 210 sq. cf Pers. 5, 109 sq.: ‘es modicus voti presso lare? dulcis amicis? e. q. s.’
Ln. 210 sq. vid. ad art. poet. 43
Ln. 212. cf ecbasis captivi v. 1215: ‘ericium vafrum servis de pluribus unum’ et simul. v. 709
Ln. 212 sq. florilegium Paris. 8069
Ln. 214. huc (et ad epist. I 10, 49 et c. III 29, 43) respexisse videatur qui carmen illud fecit marmori insculptum quod edidit Bonad. carm. ex ant. lap. II p. 536: ‘vixi, edi atque bibi, lucro merus atque popino: haec mihi quot curis vita peracta fuit! qui legis haec divae bona verba precare Vacunae, nunc saltem vacuo donet ut esse mihi’
Ln. 216. cf Statius s. II 2, 127 sqq.: ‘dubium quem non in turbine rerum deprendet suprema dies; sed abire paratum ac plenum vita’
Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe
GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII