Q. HORATIUS FLACCUS • OPERA ET COMMENTARII
CARM. ICARM. IICARM. IIICARM. IVCARM. SAEC.EP.SERM. ISERM. IIEPIST. IEPIST. IIA. P.

varia lectio et testimonia


opus et commentarii • varialectio et testimonia • prosodia et metra
1      “at, o deorum quidquid in caelo regit
“at, o deorum quidquid in caelo regit
“at, o deorum quidquid in caelo regit
 
quicquidquisquis
celo
regis
 
2       terras et humanum genus,
 
terra
 
3      quid iste fert tumultus, et quid omnium
 
aut
 
4       voltus in unum me truces?
 
vultus
 
5      per liberos te, si vocata partubus
 
ter
 
6       lucina veris adfuit,
 
affuit
 
7      per hoc inane purpurae decus precor,
 
purpure
 
8       per inprobaturum haec iovem –
 
improbaturum
 
9      quid ut noverca me intueris aut uti
 
aut utquam uti
 
10       petita ferro belua?”  
11      ut haec trementi questus ore constitit
ut haec trementi questus ore constitit
 
haec &
tremente
 
12       insignibus raptis puer,  
13      inpube corpus, quale posset inpia
inpube corpus, quale posset inpia
inpube corpus, quale posset inpia
 
impube
solet
impia
 
14       mollire thracum pectora,
 
traecumtrhacum
 
15      canidia brevibus inplicata viperis
 
illigataimplicatainligata
 
16       crinis et incomptum caput,
 
capud
 
17      iubet sepulcris caprificos erutas,  
18       iubet cupressos funebris,
iubet cupressos funebris,
 
cupressus
funebres
 
19      et uncta turpis ova ranae sanguine,
et uncta turpis ova ranae sanguine,
et uncta turpis ova ranae sanguine,
 
cuncta
o varane
ranarane
 
20       plumamque nocturnae strigis,
plumamque nocturnae strigis,
 
strigis nocturnae
nocturne
 
21      herbasque, quas iolcos atque hiberia
herbasque, quas iolcos atque hiberia
 
cholchoscolchoscolcoshiolchoshiolcosiolchos
autet
 
22       mittit venenorum ferax,  
23      et ossa ab ore rapta ieiunae canis –
 
ieiuneleonine
 
24       flammis aduri colchicis.
 
cholchicis
 
25      at expedita sagana, per totam domum
 
atq.aut
 
26       spargens avernalis aquas,
 
avernales
 
27      horret capillis ut marinus asperis  
28       echinus aut currens aper.
 
laurens
 
29      abacta nulla veia conscientia
 
vela
 
30       ligonibus duris humum  
31      exhauriebat, ingemens laboribus,  
32       quo posset infossus puer  
33      longo die bis terque mutatae dapis
longo die bis terque mutatae dapis
longo die bis terque mutatae dapis
 
terve
mutate
dapes
 
34       inemori spectaculo,
inemori spectaculo,
inemori spectaculo,
 
inemoris pectaculo
inmemorimemori
expectaculo
 
35      cum promineret ore, quantum exstant aqua
 
extat
 
36       suspensa mento corpora –  
37      exsecta uti medulla et aridum iecur
exsecta uti medulla et aridum iecur
 
exectaexertaexesaexestaexsuccaexsuctaexuctaexuta
exectati
 
38       amoris esset poculum,  
39      interminato cum semel fixae cibo cybofixe
 
40       intabuissent pupulae.
 
populae
 
41      non defuisse masculae libidinis
non defuisse masculae libidinis
 
nec
mascule
 
42       ariminensem foliam –
 
arimenensemarimensem
 
43      et otiosa credidit neapolis,  
44       et omne vicinum oppidum –  
45      quae sidera excantata voce thessala
quae sidera excantata voce thessala
quae sidera excantata voce thessala
 
que
sydera
thesala
 
46       lunamque caelo deripit.
lunamque caelo deripit.
 
decelocelo
diripit
 
47      hic inresectum saeva dente livido
hic inresectum saeva dente livido
hic inresectum saeva dente livido
 
inresecto
seva
libido
 
48       canidia rodens pollicem  
49      quid dixit aut quid tacuit? “o rebus meis
 
quod tacuit
 
50       non infideles arbitrae,
 
infidelis
 
51      nox et diana, quae silentium regis,  
52       arcana cum fiunt sacra,
 
archana
 
53      nunc, nunc adeste, nunc in hostilis domos
nunc, nunc adeste, nunc in hostilis domos
 
hostiles
domus
 
54       iram atque numen vertite!
 
arcum
 
55      formidulosis dum latent silvis ferae
formidulosis dum latent silvis ferae
 
formidolosaeformidoloseformidolosis
cum
 
56       dulci sopore languidae,
 
dulcis opere
 
57      senem, quod omnes rideant, adulterum
 
quo
 
58       latrent suburanae canes –
 
suburbanaesuburbane
 
59      nardo perunctum, quale non perfectius  
60       meae laborarint manus.
 
laboraruntlaboraverunt
 
61      quid accidit? cur dira barbarae minus
quid accidit? cur dira barbarae minus
 
dira
barbare
 
62       venena medeae valent,  
63      quibus superbam fugit ulta paelicem,
quibus superbam fugit ulta paelicem,
 
superba
pelicem
 
64       magni creontis filiam,
 
filia
 
65      cum palla, tabo munus inbutum, novam
cum palla, tabo munus inbutum, novam
cum palla, tabo munus inbutum, novam
cum palla, tabo munus inbutum, novam
 
pallatabo
palpallo
imbutuminfectum
nova
 
66       incendio nuptam abstulit?  
67      atqui nec herba, nec latens in asperis  
68       radix fefellit me locis:  
69      indormit unctis omnium cubilibus  
70       oblivione paelicum.
oblivione paelicum.
 
pelicum
oblivione paelicum ¦¦ a a solutus – oblivione paelicum aha ¦¦ solutus
 
71      ah! ah! solutus ambulat veneficae
 
a aah ahaha
 
72       scientioris carmine!  
73      non usitatis, vare, potionibus  
74       o multa fleturum caput!
 
capud
 
75      ad me recurres, nec vocata mens tua
 
menstrua
 
76       marsis redibit vocibus:
 
ridibit
 
77      maius parabo, maius infundam tibi  
78       fastidienti poculum,  
79      priusque caelum sidet inferius mari
priusque caelum sidet inferius mari
 
celum
mare
 
80       tellure porrecta super,  
81      quam non amore sic meo flagres uti
quam non amore sic meo flagres uti
 
flagres meo uti
mei
 
82       bitumen atris ignibus.”  
83      sub haec puer iam non, ut ante, mollibus
sub haec puer iam non, ut ante, mollibus
 
iam
ut
 
84       lenire verbis inpias,  
85      sed dubius unde rumperet silentium,  
86       misit thyesteas preces:
misit thyesteas preces:
 
thiesteas
praeces
 
87      “venena magnum fas nefasque non valent
 
maga nonmagica
 
88       convertere humanam vicem.
convertere humanam vicem.
 
non vertere
humana invicemimmani vice
 
89      diris agam vos – dira detestatio
 
detestacio
 
90       nulla expiatur victima.  
91      quin, ubi perire iussus exspiravero,
quin, ubi perire iussus exspiravero,
 
visus
expiravero
 
92       nocturnus occurram furor,  
93      petamque voltus umbra curvis unguibus,
 
vultus
 
94       quae vis deorum est manium,
 
que vis deorum manium est
 
95      et inquietis adsidens praecordiis
et inquietis adsidens praecordiis
et inquietis adsidens praecordiis
 
quietis
assidensassident
precordiis
 
96       pavore somnos auferam.
 
sonnos
 
97      vos turba vicatim hinc et hinc saxis petens  
98       contundet obscaenas anus,
contundet obscaenas anus,
 
contundat
obcenas
 
99      post insepulta membra different lupi
 
deferentdifferrentmenbra
 
100       et esquilinae alites,
 
aesquilinaeexquilinae
 
101      neque hoc parentes, heu mihi superstites,  
102       effugerit spectaculum...”
 
effugerint
 

TESTIMONIA


Ln. 1 sq. Serv. ad Aen. VII 363, VIIII 582

Ln. 1. Donatus ad Terent. Andr. IIII 1, 43

Ln. 1 praem. ‘quinta ode’ Diomed. 528

Ln. 11—13. ‘Hor. in Epodo: ut — constitit puer — corpus’ Prisc. VI 65

Ln. 15. ‘et alibi dictum est, Gratidiam nomine fuisse Neapolitanam unguentariam, quam Canidiam his appellat et ut veneficam carpit maxime ira epodo carmine’ Porph. ad Serm. I 8, 25

Ln. 21 sq. Serv. ad Aen. VIIII 582

Ln. 33 sq. ‘idem (= Hor.) in epodo: mutatae — spectaculo’ Prisc. VII 41

Ln. 57, 59 sq. Prisciani codd. ODS codex Parisinis 9345 saec. XI XVII 32; reliqui et optimi codd. Horatianos versus ommitunt: eosque inepto loco insertos esse apparet

Ln. 57. cf ‘senes quod omnes rideant cunetos canos’ Plot. IV, 21

Ln. 69. cf ‘indormis cunctis omnium cubilibus malignis’ Plot. 4, 24

Ln. 89 sq. ‘dira — victima’ Serv. ad Aen. VII 597

Ln. 92. cf ‘sunt il***vera, quae extremo miseri spiritu dicebantur: dabis mihi, scelera*** poenas: persequar quandoque et occurram’ Quintilianus declam. ***

Ln. 99. ‘post — differant lupi’ Plot. 4, 23

Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe


GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII