Q. HORATIUS FLACCUS • OPERA ET COMMENTARII
CARM. I • CARM. II • CARM. III • CARM. IV • CARM. SAEC. • EP. • SERM. I • SERM. II • EPIST. I • EPIST. II • A. P.

varia lectio et testimonia


opus et commentarii • varialectio et testimonia • prosodia et metra
1      descende caelo et dic age tibia
descende caelo et dic age tibia
 
celo
et
 
2      regina longum calliope melos,  
3       seu voce nunc mavis acuta,  
4       seu fidibus citharave phoebi.
seu fidibus citharave phoebi.
seu fidibus citharave phoebi.
 
et
citharaque – cytharaque – cytharave
phebi
 
   
5      auditis? an me ludit amabilis  
6      insania? audire et videor pios  
7       errare per lucos, amoenae
 
amenae – amene
 
8       quos et aquae subeunt et aurae.  
   
9      me fabulosae volture in apulo
me fabulosae volture in apulo
me fabulosae volture in apulo
 
fabulose
vulture
abdito
 
10      nutricis extra limina pulliae
nutricis extra limina pulliae
nutricis extra limina pulliae
 
altricis
limen in apullie – limen adoriae – limen apuliae – limen apullie – limina sedulae – lumina pulliae
apulliae – dauniae – patriae – pillie
 
11       ludo fatigatumque somno
 
sonno
 
12       fronde nova puerum palumbes  
   
13      texere, mirum quod foret omnibus,  
14      quicumque celsae nidum aceruntiae
quicumque celsae nidum aceruntiae
quicumque celsae nidum aceruntiae
quicumque celsae nidum aceruntiae
 
celse
nidu
cnidum
acheronthiae – acherontiae – acheruncie – acheruntiae – achoerontie
 
15       saltusque bantinos et arvum que bantinos – cubantinos
 
16       pingue tenent humilis forenti,
 
ferenti
 
   
17      ut tuto ab atris corpore viperis  
18      dormirem et ursis, ut premerer sacra
 
premeret
 
19       lauroque conlataque myrto,
lauroque conlataque myrto,
 
collataque
mirto
 
20       non sine dis animosus infans.
 
diis
 
   
21      vester, camenae, vester in arduos  
22      tollor sabinos, seu mihi frigidum  
23       praeneste seu tibur supinum
 
preneste
 
24       seu liquidae placuere baiae.
 
liquide
 
   
25      vestris amicum fontibus et choris  
26      non me philippis versa acies retro,
non me philippis versa acies retro,
 
philippus
aties
 
27       devota non extinxit arbor
devota non extinxit arbor
 
arbos
harbor
 
28       nec sicula palinurus unda.  
   
29      utcumque mecum vos eritis, libens  
30      insanientem navita bosphorum
 
bosporum
 
31       temptabo et urentis harenas
temptabo et urentis harenas
 
arentes – arentis – urentes
arenas
 
32       litoris assyrii viator,
litoris assyrii viator,
 
littoris
assirii
 
   
33      visam britannos hospitibus feros
 
brittanos
 
34      et laetum equino sanguine concanum,  
35       visam pharetratos gelonos
 
faretratos
 
36       et scythicum inviolatus amnem.
et scythicum inviolatus amnem.
 
scithicum – sciticum
agmen – annem
 
   
37      vos caesarem altum, militia simul
vos caesarem altum, militia simul
 
cesarem
milicia
 
38      fessas cohortes abdidit oppidis,
fessas cohortes abdidit oppidis,
fessas cohortes abdidit oppidis,
fessas cohortes abdidit oppidis,
 
fessus
coortes – fortis
addidit – reddidas – reddidit – redditis
opibus – opidis
 
39       finire quaerentem labores
 
querentem
 
40       pierio recreatis antro;
 
pyerio
 
   
41      vos lene consilium et datis et dato
 
consilium datis
 
42      gaudetis, almae. scimus, ut inpios
gaudetis, almae. scimus, ut inpios
gaudetis, almae. scimus, ut inpios
 
alme
ut
impios
 
43       titanas immanemque turbam
titanas immanemque turbam
titanas immanemque turbam
 
tithanas
inmanemque
turmam
 
44       fulmine sustulerit caduco,  
   
45      qui terram inertem, qui mare temperat
 
inhertem
 
46      ventosum et urbis regnaque tristia,
ventosum et urbis regnaque tristia,
 
ventosum et orbem – ventosum et undas – ventosum, et umbras
ventorum – ventuosum
 
47       divosque mortalisque turmas
divosque mortalisque turmas
 
et mortales – mortalesque
turbas
 
48       imperio regit unus aequo.  
   
49      magnum illa terrorem intulerat iovi  
50      fidens iuventus horrida bracchiis
 
brachiis
 
51       fratresque tendentes opaco
 
intendentes
 
52       pelion inposuisse olympo.
pelion inposuisse olympo.
 
imposuisse
olimpo
 
   
53      sed quid typhoeus et validus mimas
sed quid typhoeus et validus mimas
sed quid typhoeus et validus mimas
sed quid typhoeus et validus mimas
 
set
tiphoeus – typheus
validas
minas
 
54      aut quid minaci porphyrion statu,
 
phorphyrion – porphion – porphirion
 
55       quid rhoetus evolsisque truncis
quid rhoetus evolsisque truncis
 
puthius – rethus – rhetus – roetus
evosisque – evulsisque
 
56       enceladus iaculator audax
 
encelatis – encheladus
 
   
57      contra sonantem palladis aegida
contra sonantem palladis aegida
 
pallidis
egida
 
58      possent ruentes? hinc avidus stetit  
59       volcanus, hinc matrona iuno et
volcanus, hinc matrona iuno et
 
vulcanus
iuno et ¦¦ numquam – iuno ¦¦ et numquam
 
60       numquam umeris positurus arcum,
numquam umeris positurus arcum,
numquam umeris positurus arcum,
 
nunquam
humeris
archum
 
   
61      qui rore puro castaliae lavit  
62      crinis solutos, qui lyciae tenet
crinis solutos, qui lyciae tenet
crinis solutos, qui lyciae tenet
 
crines
liciae – litie
tenet
 
63       dumeta natalemque silvam,  
64       delius et patareus apollo.
 
patareius – patereus
 
   
65      vis consili expers mole ruit sua,
vis consili expers mole ruit sua,
 
consilii – consiliis
ruit mole
 
66      vim temperatam di quoque provehunt
 
dii
 
67       in maius, idem odere viris  
68       omne nefas animo moventis.
omne nefas animo moventis.
 
omni animo moventes
moventes
 
   
69      testis mearum centimanus gyges
 
gigas – gyas
 
70      sententiarum, notus et integrae
 
sententiarum notus, et
 
71       temptator orion dianae  
72       virginea domitus sagitta.  
   
73      iniecta monstris terra dolet suis
 
montris
 
74      maeretque partus fulmine luridum
maeretque partus fulmine luridum
 
meretque
partos – partum
 
75       missos ad orcum; nec peredit
 
orchum
 
76       inpositam celer ignis aetnen
inpositam celer ignis aetnen
inpositam celer ignis aetnen
 
impositam
caeler
aethnam – aethnen – ethan – ethnam – ethnan – ethnen
 
   
77      incontinentis nec tityi iecur
incontinentis nec tityi iecur
incontinentis nec tityi iecur
 
aut
ticii – titii – titui – tycii
iecor
 
78      reliquit ales, nequitiae additus
 
relinquit – reliquid – relliquit
 
79       custos; amatorem trecentae  
80       pirithoum cohibent catenae.
pirithoum cohibent catenae.
pirithoum cohibent catenae.
 
perithoum – piritoum
cathenae
catenae
 
   

TESTIMONIA


Ln. 23. (de Tibure) ‘... in praecipiti posita, ut Hor.: * — supinum (corrigendum fort. Tiburque) supinum’ schol. Iuven. III 192

Ln. 65—68. Hildebertus moral. philos. 976

Ln. 65. cf gens in se divisa omnia in se disturbant sua mole ruitura’ translatio S. Dionysii Areopagitae c. 2 (Pertz XIII 357)

Ln. 69 sq. ‘Hor. in II carminum: testis — sententiarum’ Prisc. VI 84

Ln. 69. ‘centimanus gigas’ Prisc. XVII 152

Ln. 71 sq. ‘Orion... cum vellet cum Diana concumbere, ut Hor. dicit, eius saggitis occisis est’ Servius ad Aen. I 535

Ln. 71. item mythographus ap. Mai auct. class III p. 13 et p. 132

Ln. 77. Servius ad Aen. VI 596

Ln. 77. ‘Hor. inextinctum ait Titii iecur’ mythogr. ap. Mai auct. class. III p. 190

Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe


GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII